Στη ΔΕΠΑ και τις πιέσεις για έξοδο της εταιρείας από την αγορά λιανικής του αερίου, στο ανοικτό θέμα του 17% της ΔΕΗ, όπως και στη τύχη του ΔΕΣΦΑ, επικεντρώνεται, ως προς τα ενεργειακά, το ενδιαφέρον της σημερινής κοινής συνάντησης Σταθάκη, Τσακαλώτου και Παπαδημητρίου με τους δανειστές.

Συνάντηση, ωστόσο, που χαρακτηρίζεται "αρχική", κατά την οποία θα τεθεί η ατζέντα των θεμάτων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Τα ενεργειακά ζητήματα θα αποτελέσουν ιδιαίτερο θέμα συζήτησης στις συναντήσεις που θα ακολουθήσουν.

Σε μια κρίσιμη για τη ΔΕΠΑ συγκυρία όπου το μονοπώλιό της στη χονδρική έχει ήδη σπάσει, και ενώ από του χρόνου αυξάνονται οι δημοπρατούμενες ποσότητες αερίου (ήδη θα βγούν αυξημένες ποσότητες στις 18 Νοεμβρίου), έρχεται να προστεθεί και η απαίτηση που φαίρονται να έχουν υποβάλει οι δανειστές για αποχώρηση της εταιρείας από την εμπορία στα αστικά δίκτυα.

Ανθρωποι του χώρου θεωρούν ότι η τρόικα πράγματι θα επιμείνει προς την κυβέρνηση για άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, δεδομένου ότι η ΔΕΠΑ συνεχίζει να κατέχει ρόλο κυρίαρχου παίκτη σε όλα τα επίπεδα: Στη μεν χονδρική μέσω των συμβάσεων προμήθειας αερίου με τη ρωσική Gazprom, την αλγερινή Sonatrach, και τη τουρκική Botas, στη δε λιανική μέσω της συμμετοχής της με 51% στις τρεις Εταιρείες Παροχής Αερίου (Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας). Σημειωτέον ότι σε αυτές δεν ασκεί management και έχει στην πραγματικότητα ρόλο παθητικού εταίρου (είναι χαρακτηριστικό ότι ο εκπρόσωπος της ΔΕΠΑ στο Δ.Σ. των ΕΠΑ δεν συμμετέχει στις συνεδριάσεις όταν συζητούνται εμπορικά θέματα...).

Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι είναι νομικά ανέφικτο να φύγει η ΔΕΠΑ από τη λιανική του αερίου χωρίς αποζημίωση, όπως έχει σχετικά διαρρεύσει, όταν κατέχοντας το 51% στις τρεις ΕΠΑ, έχει δαπανήσει τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια εκατοντάδες εκατομμύρια σε επενδύσεις. Θεωρούν ότι δεν θα υπάρξει ούτε ένα μέλος του Δ.Σ. της εταιρείας να βάλει την υπογραφή του σε μια τέτοια απόφαση καθώς θα κινδύνευε να βρεθεί αντιμέτωπο με ποινικές ευθύνες.

Αναμένουν, επομένως, με ενδιαφέρον τη σημερινή συνάντηση Σταθάκη-δανειστών, εκφράζουν πάντως την έκπληξή τους να έχει θέσει η τρόικα παρόμοιο θέμα καθώς, όπως λένε, "θα ήταν σαν να τα είχε κάνει πλακάκια με τη Shell και την ΕΝΙ", που κατέχουν το 49% σε Αττική και Θεσσαλονίκη-Θεσσαλία αντίστοιχα.

Τι φέρνει η έξοδος από τη λιανική...

Στο δια ταύτα, εφόσον οι δανειστές επιμείνουν στο αίτημά τους, τότε η ΔΕΠΑ υπολογίζεται με βάση τα περυσινά αποτελέσματα των τριών ΕΠΑ ότι θα απολέσει γύρω στα 40 εκατ. ευρώ πωλήσεις και περίπου 3- 3,5 εκατ. ευρώ κέρδη.

Οι απώλειες έρχονται να προστεθούν, τόσο στη μνημονιακή επιβάρυνση της ΔΕΠΑ να διπλασιάσει από το 10% φέτος στο 20% ως το 2020 τις δημοπρατούμενες ποσότητες προς τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και τους προμηθευτές αερίου, όπως και στην απώλεια μεριδίου που συνεπάγεται η είσοδος στην αγορά άλλων παικτών.

Πρόσφατα η Gazprom ξεκίνησε μέσω της Promitheas Gas να πουλάει απευθείας φυσικό αέριο σε εταιρείες και όχι αποκλειστικά μέσω ΔΕΠΑ με την οποία και διατηρεί σύμβαση για συγκεκριμένες ποσότητες (με ρήτρες take or pay ως το 2026), ενώ της κίνησης είχε προηγηθεί το καλοκαίρι η M&Μ εισάγοντας φορτία μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού.

...και τι σημαίνει η αναλογία 80%-20%

Σήμερα η ΔΕΠΑ είναι μέτοχος του 51% των τριών ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας, οι οποίες πρόκειται από τον Ιανουάριο του 2017 να “σπάσουν” υποχρεωτικά στα δύο: Σε μια Εταιρεία Παροχής Αερίου που θα ασκεί μόνο την εμπορία, και σε μια Εταιρεία Διανομής Αερίου (ΕΔΑ) με βασικό αντικείμενο τη διαχείριση του δικτύου. Μάλιστα ο λογιστικός διαχωρισμός στον οποίο έχουν ήδη προχωρήσει οι εταιρείες έχει δείξει ότι το 20% των εσόδων θα αφορά στην εμπορία και η μερίδα του λέοντος, δηλαδή το 80% στη δραστηριότητα της διανομής.

Τι σημαίνει αυτό για τη ΔΕΠΑ; Αθροιστικά και οι τρεις ΕΠΑ μαζί, έκαναν πέρυσι τζίρο 380 εκατ. ευρώ, ενώ κατέγραψαν κέρδη ύψους 53,44 εκατ. ευρώ. Το 51% από τα παραπάνω ποσά κατέληξε στη ΔΕΠΑ. Με βάση επομένως τα περυσινά τους αποτελέσματα, και συνυπολογίζοντας την "αναλογία 80%-20%", προκύπτουν για την κρατική εταιρεία απώλειες τζίρου 40 εκατ. ευρώ, και κερδών 3-3,5 εκατ. ευρώ.

Στην πράξη η ΔΕΠΑ, αν και με λιγότερα προβλήματα από τη ΔΕΗ (σσ: οι βασικοί οφειλέτες της είναι η ΕΒΖ, τα Φωσφορικά Λιπάσματα και ο στόλος των λεωφορείων που κινούνται με αέριο), μετατρέπεται σταδιακά και αυτή σε μια μικρότερη εταιρεία δίχως προοπτική αναπλήρωσης των χαμένων εσόδων.

Το περιβάλλον μέσα στο οποίο χρόνια τώρα λειτουργούσε η ΔΕΠΑ αποσταθεροποιείται, ενώ έπειτα και από το σπάσιμο του μονοπωλίου στη χονδρική (Promitheas Gas, M&M), αντιμετωπίζει τον εξής κίνδυνο: Πέραν από την απώλεια μεριδίων αγοράς να βρεθεί αντιμέτωπη και με ρήτρες take or pay για ποσότητες που ναι μεν θα έχει συμβολαιοποιήσει, αλλά δεν θα μπορεί να διαθέσει.

Τι στάση θα τηρήσει ο Σταθάκης για το 17%

Έτερο καυτό θέμα που λογικά θα απασχολήσει τη σημερινή συνάντηση Σταθάκη-δανειστών αφορά το 17% της ΔΕΗ.

Πάντως η ΓΕΝΟΠ που χθες συνάντησε τον Γιώργο Σταθάκη, μια ημέρα πριν το πρώτο του ραντεβού με τους δανειστές, εκτιμά ότι ο νέος υπουργός Ενέργειας θα κινηθεί στη “γραμμή Σκουρλέτη” (;). Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν οι συνδικαλιστές μιλούν για θετικό κλίμα καθώς όπως λένε "για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ΔΕΗ εκτιμήθηκε πως η "λύση Σκουρλέτη" είναι η πλέον ενδεδειγμένη".

Η αλήθεια είναι ότι μέχρι τώρα ο Σταθάκης δεν έχει επισήμως τοποθετηθεί επί του θέματος. Κατά την τελετή παραλαβής του υπουργείου παρακολουθούσε ουδέτερος τον προκάτοχό του να βγάζει μανιφέστο υπέρ της διατήρησης του 17% της ΔΕΗ, δίχως να πει κουβέντα.

Το ρεπορτάζ, πάντως, λέει ότι οι δανειστές ζητούν χρονοδιαγράμματα και ονόματα νέων ιδιωτικοποιήσεων επισημαίνοντας ότι το πρόγραμμα του 2017 θα πρέπει μεταξύ άλλων να αφορά τους τομείς του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου -εννοώντας προφανώς το 17% της ΔΕΗ και το 65% της ΔΕΠΑ. Ούτως ή άλλως, δηλαδή, το θέμα ανοίγει, και αργά ή γρήγορα η στάση της κυβέρνησης θα φανεί, μπορεί και σήμερα κατά την πρώτη συνάντηση Σταθάκη-δανειστών.

Η καυτή πατάτα του ΔΕΣΦΑ

Τέλος, η ατζέντα πιθανότατα να περιλαμβάνει και τις εξελίξεις στο ΔΕΣΦΑ, όπου μετά την ένταξη Πιτσιόρλα στην κυβέρνηση, τα κάστανα από τη φωτιά καλούνται να βγάλουν ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό Δ. Λιάκος, ο υπ. Ενέργειας Γ. Σταθάκης και ομάδα του ΤΑΙΠΕΔ.

Σε δεκαπέντε πάντως ημέρες εκπνέει και η δεύτερη παράταση που είχαν δώσει οι Αζέροι της SOCAR στην εγγυητική τους επιστολή. Εάν έως τις 30 Νοεμβρίου δεν έχουν γεφυρωθεί οι διαφορές της ελληνικής πλευράς με τη SOCAR (όπως και με την ιταλική SNAM που συζητά για το 30% του ΔΕΣΦΑ), δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι Αζέροι θα ανανεώσουν για τρίτη φορά την εγγυητική τους.