Τρία ενεργειακά αγκάθια περιλαμβάνουν οι συζητήσεις με τους δανειστές, τα τεχνικά κλιμάκια των οποίων καταφτάνουν σήμερα στην Αθήνα, προκειμένου μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες να ξεκινήσουν οι συναντήσεις με την ελληνική πλευρά.
Στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται φυσικά η μείωση κατά 40% του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ μέσα από πώληση μονάδων και ορυχείων, θέμα για το οποίο έχουν γραφτεί πολλά το τελευταίο καιρό. Από το σενάριο ότι η Κομισιόν έχει απορρίψει την ελληνική πρόταση και μας την έχει γυρίσει πίσω, μέχρι το γεγονός ότι έχει προταθεί η πώληση ακόμη και μονάδων μεμονωμένα ή η δυνατότητα κατεδάφισης παλαιών μονάδων και η ανέγερση στη θέση τους καινούργιων με τις υφιστάμενες άδειες. Τίποτα απ’ αυτά ωστόσο δεν έχει επιβεβαιωθεί, ούτε και διαψευσθεί.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η ελληνική πλευρά παλεύει να κρατήσει ζωντανή την αρχική της πρόταση, εκείνη δηλαδή που προβλέπει την πώληση του 36% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και του 42% των ορυχείων της, με βάση πάντα τη θερμογόνο δύναμη του λιγνίτη.
Το αρχικό ελληνικό πακέτο περιλαμβάνει την πώληση των δύο μονάδων του Αμυνταίου (550 MW), της Μελίτη Ι (330 MW), συν της άδειας για την Μελίτη ΙΙ (450 MW). Εκτός των παραπάνω μονάδων, περιλαμβάνει και την διάθεση των τριών ορυχείων που τις τροφοδοτούν, δηλαδή το Αμύνταιο, το οποίο τον Ιούνιο υπέστη κατολίσθηση, την Λακκιά, και την Βεύη.
Αν δεν "περπατήσει" η αρχική ελληνική πρόταση, τότε θα χρειαστεί η κυβέρνηση να αποκαλύψει κάποιο Plan B, κάτι που υπουργείο ΠΕΝ και ΔΕΗ δεν επιθυμούν, για δύο λόγους : Τυχόν ακύρωση της πρότασης αφενός θα σήμαινε ότι θα συμπεριληφθεί στο μείγμα πιθανότατα ο σταθμός του Αγίου Δημητρίου (1.450 MW) τον οποίο ουδείς θέλει να πουλήσει, αφετέρου θα έδινε πάτημα σε ερμηνείες ότι ανοίγει ο δρόμος για την πώληση και υδροηλεκτρικών, σενάριο που η κυβέρνηση ξορκίζει με κάθε ευκαιρία. Ο στόχος της πάσει θυσία είναι να καταφέρει τον Οκτώβριο να προκηρύξει market test για τις προτεινόμενες λιγνιτικές μονάδες, όπου και θα αξιολογήσει το ενδιαφέρον ή μη των επενδυτών.
Τι θα ισχυσει τελικά με τις ΥΚΩ
Ετερο κρίσιμο θέμα αφορά τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας. Η εκκαθάριση των οφειλών προς την ΔΕΗ από ΥΚΩ παλαιοτέρων ετών, αποτελεί ένα από τα προαπαιτούμενα, και η ΡΑΕ έχει αποτιμήσει το ποσό αυτό στα 360 εκατ. ευρώ. Ωστόσο για να αποφευχθούν οι αυξήσεις στα τιμολόγια, η Αρχή έχει εισηγηθεί μέρος της επιβάρυνσης, και εν προκειμένω κοντά στα 100 εκατ. ευρώ, να πληρωθεί απευθείας από τον κρατικό προυπολογισμό. Το θέμα βρίσκεται στο γραφείο του αναπληρωτή υπουργού Οικονοικών Γ. Χουλιαράκη, ο οποίος και θα πρέπει να πάρει την έγκριση από την τρόικα. Δεν είναι σαφές σε ποιό βαθμό το ζήτημα έχει συζητηθεί, όπως ωστόσο άφησε πρόσφατα να εννοηθεί και ο υπ. ΠΕΝ Γ.Σταθάκης, η συγκεκριμένη πρόταση δύσκολα θα περπατήσει. Η μεγαλύτερη δυσκολία έγκειται στο να βρεθούν τα ισοδύναμα που θα αναπληρώσουν την απώλεια του κρατικού προϋπολογισμού. Θυμίζουμε ότι η εισήγηση της ΡΑΕ τον Αύγουστο προέβλεπε αφενός να ανακτήσει η ΔΕΗ το ποσό των 360 εκατ. ευρώ, προκειμένου να καλύψει το κόστος που κατέβαλε για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) των παρελθόντων ετών, και αφετέρου, το ποσό αυτό να καλυφθεί μέσω του ΕΦΚ που εισπράττει κάθε χρόνο το Δημόσιο από το πετρέλαιο το οποίο χρησιμοποιούν, ώστε να δουλεύουν οι πανάκριβες μονάδες ντίζελ στα νησιά. Συγκεκριμένα προτείνεται να επιστρέφεται περίπου το 50% του ΕΦΚ του πετρελαίου των νησιών. Εφόσον δεν περάσει η πρόταση, τότε το κόστος θα το επωμιστούν οι καταναλωτές μέσω αυξήσεων στα τιμολόγια, που θα "σπάσουν" σε δόσεις σε βάθος πενταετίας.
Οδικός χάρτης για άνοιγμα αγοράς αερίου
Κρίσιμη είναι και η δέσμευση της ελληνικής πλευράς να αναδιαρθρώσει την αγορά φυσικού αερίου. Εως το τέλος του χρόνου, η κυβέρνηση έχει αναλάβει να παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη στους δανειστές, οι οποίοι έχουν ζητήσει (και έχει μπεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο) να αρθούν, όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά, καταστάσεις που δεν προωθούν τον ανταγωνισμό.
Αν και η απαίτηση περιγράφεται με αρκετά γενικούς όρους, εντούτοις οι δανειστές απαιτούν να πάψει η ΔΕΠΑ να είναι πανταχού παρούσα : Τόσο χονδρέμπορος όσο και προμηθευτής αερίου, τόσο μέτοχος των ΕΠΑ, όσο και μέτοχος των ΕΔΑ, καθώς επίσης αυτόνομος λιανοπωλητής αερίου. Το ίδιο έχουν ζητήσει επίσημα πλέον, με επιστολές τους στον κ. Σταθάκη, και οι στρατηγικοί εταίροι των ΕΠΑ και ΕΔΑ στην Αττική και στη Θεσσαλία – Θεσσαλονίκη, δηλαδή η Shell και η ENI αντίστοιχα. Οσο για την ΔΕΠΑ, η άποψη που έχει επικρατήσει στο Δ.Σ. της εταιρείας, και με την οποία συμφωνεί και το υπουργείο, είναι να παραμείνει η ΔΕΠΑ στην ΕΠΑ Αττικής και στην ΕΔΑ Αττικής με το σημερινό της ποσοστό. Ταυτόχρονα έχει προταθεί να αποχωρήσει η ΔΕΠΑ από την ΕΠΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης ή να μειώσει δραστικά το ποσοστό της με αντίστοιχη αύξηση του ποσοστού της στην ΕΔΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης.
Εκκρεμεί επίσης το θέμα που έχουν εγείρει Shell και ΕΝΙ για αποζημίωσή τους έπειτα από την κατάργηση του μονοπωλιακού δικαιώματος των ΕΠΑ δέκα και πλέον χρόνια πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία.