Πέρασαν 11 χρόνια από την ημέρα που η Energean απέκτησε την άδεια εκμετάλλευσης του Πρίνου, διάστημα κατά το οποίο το Energypress υπήρξε ένας σταθερός φορέας προβληματισμού και ανάλυσης των ενεργειακών δρώμενων στη χώρα με ξεκάθαρες θέσεις.

Σε σχέση με τότε, η Energean βρίσκεται σε μια τελείως διαφορετική  πορεία, καθώς είναι πλέον μια εισηγμένη εταιρεία στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου και μέλος του δείκτη FTSE 250. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη ανεξάρτητη εταιρεία Έρευνας και Παραγωγής στη Μεγάλη Βρετανία, επενδύει 1,7 δισεκ. δολάρια  στο Ισραήλ, έχει παρουσία σε 4 χώρες και 13 άδειες στη ΝΑ. Μεσόγειο, ενώ τα αποθέματα υδρογονανθράκων της έχουν πλέον φτάσει στα 400 εκατ βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου.

Με την ευκαιρία που μου δίνεται σήμερα θέλω να προχωρήσω σε κάποιες επισημάνσεις, εκτιμώντας ότι έχει έρθει, πια, η ώρα να ληφθούν αποφάσεις από όλους τους εμπλεκόμενους που έχουν στα χέρια τους τις τύχες της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας.

Έχω αναφερθεί πολλές φορές από το βήμα συνεδρίων στα κακώς κείμενα στην χώρα, όχι με πρόθεση απαξίωσης των προσπαθειών που συντελούνται στην Ελλάδα, ούτε φυσικά ως “κριτής των πάντων”, αλλά ως κάποιος που έχει επενδύσει πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και δίνει δουλειά σε 400 οικογένειες. Κάποιος που νοιάζεται, πάνω από όλα, για την πατρίδα του.

Τα ερωτήματα είναι απλά:

·         Θέλουμε ή όχι να μάθουμε πραγματικά ποιο είναι το δυναμικό υδρογονανθράκων στη χώρα μας;

·         Θέλουμε ή όχι να δουλέψουμε με τις εταιρείες που έχουν τεχνογνωσία και έχουν την Ελλάδα στην κορυφή της λίστας προτεραιότητας τους ;

·         Θα αποφασίσουμε ότι οι ανακαλύψεις δεν γίνονται στα λόγια από αυτούς που δεν παίρνουν ρίσκα αλλά από ανθρώπους και εταιρείες που αποδεδειγμένα επενδύουν;

·         Θα αποφασίσουμε ή όχι να πάρουμε δύσκολες και τολμηρές αποφάσεις να έρθουμε απέναντι σε κατεστημένα συμφέροντα που οδήγησαν την Ελλάδα στην κατάσταση που είναι σήμερα και που έχει ωθήσει νέους άξιους ανθρώπους να την εγκαταλείπουν “αφού εδώ δεν πρόκειται να γινει τίποτα”;

Αν η απάντηση είναι «ναι» στα παραπάνω, τότε πρέπει άμεσα τα φαινόμενα που βιώνουμε εδώ και χρόνια να σταματήσουν για να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε ο τομέας έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων να αποτελέσει διέξοδο στα προβλήματα της Ελληνικής Οικονομίας.

Παραθέτω χαρακτηριστικά μερικά μόνο από τα παραδείγματα των δυσκολιών που αντιμετωπίσαμε και συνεχίζουμε, δυστυχώς, να αντιμετωπίζουμε καθημερινά εμείς που επενδύουμε και όχι απλά μιλάμε για επενδύσεις:

1)      Από την Δήλωση Εκμεταλλευσιμότητας μέχρι τον ΠΠΠΑ για το κοίτασμα του Κατακόλου πέρασαν 19 μήνες.

2)      Η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για τον Πρίνο, κοίτασμα στο οποίο η Energean, έχει ήδη επενδύσει πάνω από 400 εκατ. δολάρια στα σχεδόν έντεκα χρόνια παρουσίας της, ήρθε δύο χρόνια μετά την υποβολή του Σχεδίου Ανάπτυξης από την εταιρεία.

3)      Η γεωφυσική έρευνα στην Ήπειρο αντιμετωπίζει μεγάλα γραφειοκρατικά προβλήματα, παρά την υποστήριξη της Περιφέρειας, των Τοπικών Αρχών (έξι στους επτά εμπλεκόμενους δήμους έχουν συναινέσει στη διέλευση της έρευνας από τις δημοτικές εκτάσεις) και της τοπικής κοινωνίας (στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι πολίτες δίνουν το «πράσινο φως» για διέλευση από τις ιδιοκτησίες τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εγκρίσεις σχεδόν για το σύνολο των εκτάσεων που καλύπτει η έρευνα). Παράλληλα, στα διάφορα μικροσυμφέροντα τα οποία πάντοτε θα είναι αρνητικά σε ο,τιδήποτε επιχειρηθεί στη χώρα, έχουν προστεθεί όχι μόνο οι κατεξοχήν πολέμιες οικολογικές οργανώσεις αλλά και ανήκοντες στην κυβερνώσα παράταξη. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι επισήμως η ελληνική κυβέρνηση έχει πάρει σαφή θέση υπέρ της διεξαγωγής των ερευνών και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δια της πολιτικής του ηγεσίας και στελεχών του έχει εργασθεί συστηματικά για την προώθησή της.

4)      Οι κυρώσεις των νέων συμβάσεων παραχωρήσεων στη Δυτική Ελλάδα από την ελληνική Βουλή προέκυψαν έως και τρία χρόνια μετά την υποβολή των προσφορών. Όσο δηλαδή διαρκεί η πρώτη περίοδος της ερευνητικής φάσης στις χερσαίες παραχωρήσεις!

5)      Το ελληνικό Δημόσιο υποστήριξε με παρέμβασή του στη δικαιοσύνη ότι έχουν δικαίωμα συνεταιρισμοί εργαζομένων να διεκδικούν μετοχές σε ΑΕ χωρίς να επενδύουν ούτε ένα ευρώ! Θέση που, προφανώς, κατέπεσε στα δικαστήρια.

6)      Φορολογικοί έλεγχοι επιβάλλουν αναίτια πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων, τα οποία τελικά καταπίπτουν στα φορολογικά δικαστήρια, έχοντας όμως προηγουμένως κοστίσει σε ανθρωποώρες και χρήμα.

Σε πλήρη αντίθεση, παραθέτω την εμπειρία μας από το Ισραήλ τα τελευταία δύο χρόνια:

1)      Τον Ιούνιο του 2017 η Energean υποβάλει στις αρμόδιες ισραηλινές αρχές το Σχέδιο Ανάπτυξης Καρίς και Τανίν  και λαμβάνει την έγκριση δύο μήνες μετά. Στη συνέχεια, χορηγούνται όλες οι απαιτούμενες εγκρίσεις και ήδη τα συνεργεία της Energean εργάζονται για το project στην ακτή που θα υποδεχθεί τον αγωγό μεταφοράς αερίου, ενώ σκάφη της πραγματοποιούν τις απαιτούμενες προγραμματισμένες εργασίες και στην θάλασσα.

2)      Από τον Μάιο του 2017 ως το Δεκέμβριο του 2017, η Energean έχει υπογράψει συμβόλαια πώλησης του συνόλου της παραγωγής από τα δύο κοιτάσματα, δηλαδή περίπου 67 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου για τα επόμενα δεκαέξι χρόνια.

3)      Από την υπογραφή των συμβολαίων και μέχρι το τέλος Μαρτίου 2018, η Energean έχει εξασφαλίσει το σύνολο των χρηματοδοτήσεων που απαιτούνται για την ανάπτυξη του Καρίς μέσω τραπεζικού δανεισμού (1,3 δισεκ. δολ. από τις Morgan Stanley, Natixis, Bank Hapoalim και Societe Generale) και μέσω αύξησης κεφαλαίου με δημόσια προσφορά των μετοχών της στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου (460 εκατ. δολ. εκ των οποίων τα 405 αφορούν το project). Στο τέλος Μαρτίου, η Energean λαμβάνει την τελική επενδύτική απόφαση για το project.

4)      Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2018, η Energean αναθέτει τόσο το συμβόλαιο ανάπτυξης του Καρίς (στην TechnipFMC) όσο και το συμβόλαιο για τις γεωτρήσεις (Stena Drilling) που θα ξεκινήσουν το 2019. Μάλιστα, στο πλαίσιο του πρώτου συμβολαίου συμμετέχουν υπεργολαβικά και ελληνικές εταιρείες.

5)      Το Νοέμβριο του 2017 η Energean υποβάλει προσφορές για πέντε ερευνητικές άδειες σε θαλάσσια οικόπεδα στο Ισραήλ. Έναν μήνα μετά, οι άδειες τής έχουν παραχωρηθεί.

Η σύγκριση είναι καταλυτική και ο λόγος που παρατίθενται όλα αυτά είναι για να υπενθυμίσω στους «αρμόδιους» του πόσο προσφορότερες είναι οι συνθήκες για επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στο εξωτερικό σε σχέση με την χώρα μας. Στην τελική ανάλυση, όταν μια εταιρεία, όπως η Energean, που έχει επανειλημμένα αποδείξει την αποφασιστικότητά και αποτελεσματικότητά της στην υλοποίηση επενδυτικών πλάνων, αποφασίζει να επενδύσει 1,7 δισεκ. δολάρια εκτός της χώρας από την οποία ξεκίνησε να δραστηριοποιείται, προφανώς θα πρέπει να προβληματίζει όλους όσους έχουν στα χέρια τους την τύχη του εγχώριου τομέα.

Σταματήστε, λοιπόν, να μιλάτε κοιτάξετε να κάνετε ό,τι μπορεί ο καθένας για να μην εμποδίζονται οι επενδύσεις και να λύνονται τα θέματα που αντιμετωπίζουμε όλοι όσοι ασχολούμαστε ενεργά με τον χώρο.

Για το 2018/19, ας βάλουμε μπροστά τα απλά και βασικά.  Η προσπάθεια που άρχισε στη Δ. Ελλάδα σε όλες τις παραχωρήσεις πρέπει να στηριχθεί με ταχύτατες αδειοδοτήσεις και με απόλυτη στήριξη από την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση σε όλα τα επίπεδα.  Ο σεβασμός στο περιβάλλον και της τοπικές κοινωνίες είναι δεδομένος από την μεριά μας, όπως άλλωστε έχει αποδειχθεί επι σχεδόν 40 χρόνια στον Πρίνο. Οι τοπικές κοινωνίες αλλά και όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα να μάθουν αν και πόσο πετρέλαιο και φυσικό αέριο υπάρχει στο υπέδαφος μας και μετά θα συζητήσουμε πώς θα το εκμεταλλευτούμε.  Δεν είναι δυνατόν οι λίγοι να στερήσουν το δικαίωμα από τους πολλούς.

Η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις να αναχθεί σε υπολογίσιμο «παίκτη» στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Το δείχνει αυτό και το κτίσιμο μιας νέας επιχειρηματικής προσδοκίας που συγκέντρωσε σημαντικού μεγέθους ενδιαφερόμενους με μόνο απτό και μετρήσιμο παράδειγμα την αναβίωση του Πρίνου από την Energean η οποία σήμερα εξελίσσεται πλέον σε σημαντικό ενεργειακό παράγοντα στην ΝΑ Μεσόγειο. Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν παίζουμε μόνοι μας και ότι η συνεχιζόμενη απώλεια χρόνου και ευκαιριών είναι βέβαιο ότι θα αποδειχθεί μοιραία για έναν τομέα που πραγματικά μπορεί να προσφέρει εισόδημα και θέσεις εργασίας στην εθνική οικονομία.