Δεκαετίες ιδιωτικοποιήσεων, outsourcing και περικοπών προϋπολογισμών στο όνομα της «αποδοτικότητας» εμπόδισαν σημαντικά την ανταπόκριση πολλών κυβερνήσεων, στην κρίση της Covid-19. Ταυτόχρονα, η επιτυχημένη διαχείριση άλλων κυβερνήσεων έχει δείξει ότι οι επενδύσεις σε βασικές δυνατότητες του δημόσιου τομέα κάνουν τη διαφορά σε περιόδους έκτακτης ανάγκης. Οι χώρες που έχουν διαχειριστεί καλά την κρίση είναι αυτές όπου το κράτος διατηρεί παραγωγική σχέση με δημιουργούς αξίας στην κοινωνία, επενδύοντας σε δυνατότητες κριτικής σημασίας καθώς και σχεδιάζοντας συμβάσεις ιδιωτικού τομέα για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.

Από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ευρώπη, την Ιαπωνία και τη Νότια Αφρική, οι κυβερνήσεις επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια, και σε ορισμένες περιπτώσεις τρισεκατομμύρια, για να υποστηρίξουν τις εθνικές οικονομίες. Ωστόσο, εάν υπάρχει ένα πράγμα που μάθαμε από την οικονομική κρίση του 2008, είναι ότι η ποιότητα έχει τόση σημασία, όσο και η ποσότητα. Εάν τα χρήματα πέφτουν σε άδειες, αδύναμες ή κακώς διαχειριζόμενες δομές, θα έχουν μικρή επίδραση. Διακυβεύονται πάρα πολλές ζωές για να ξαναγίνουν τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν.

Δυστυχώς, τα τελευταία 50 χρόνια, το κυρίαρχο πολιτικό μήνυμα σε πολλές χώρες ήταν ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν - και επομένως δεν πρέπει - να κυβερνούν πραγματικά. Οι πολιτικοί, οι επιχειρηματικοί ηγέτες και οι ειδικοί έχουν βασιστεί εδώ και πολύ καιρό σε ένα διοικητικό δόγμα που εστιάζει με εμμονή στα στατικά μέτρα αποτελεσματικότητας για να δικαιολογήσουν περικοπές δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις και outsourcing.

Ως αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις έχουν τώρα λιγότερες επιλογές για την αντιμετώπιση της κρίσης, και ίσως για τον λόγο αυτό ορισμένες τώρα γαντζώνονται απεγνωσμένα στη μη ρεαλιστική ελπίδα της τεχνολογικής πανάκειας, όπως η τεχνητή νοημοσύνη ή οι εφαρμογές ανίχνευσης επαφών. Με λιγότερες επενδύσεις στο Δημόσιο έχει προκληθεί απώλεια θεσμικής μνήμης (όπως ανακάλυψε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου) και αυξημένη εξάρτηση από ιδιωτικές συμβουλευτικές εταιρείες, οι οποίες έχουν συγκεντρώσει δισεκατομμύρια. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το ηθικό μεταξύ των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα έχει βυθιστεί  τα τελευταία χρόνια.

Δείτε δύο βασικές ευθύνες της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της κρίσης Covid-19: Τη δημόσια υγεία και τον ψηφιακό χώρο. Μόνο το 2018, η βρετανική κυβέρνηση ανέθεσε σε τρίτους, συμβόλαια υγείας ύψους 9,2 δισ. λιρών (11,2 δισ. δολάρια), θέτοντας το 84% των κρεβατιών σε κέντρα φροντίδας στα χέρια ιδιωτικών φορέων. Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, από το 2015, το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου υπέστη περικοπές προϋπολογισμού ύψους 1 δισ. βρετανικών λιρών.

Οι εξωτερικές αναθέσεις (outsourcing) δεν είνα από μόνες τους το πρόβλημα. Αλλά οι εξωτερικές  αναθέσεις κρίσιμων κρατικών τομέων είναι σαφώς, ειδικά όταν προκύπτουν «συνεργασίες» δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που δεν έχουν σχεδιαστεί για να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, κάποιες κυβερνήσεις έχουν προχωρήσει σε τόσο πολύ σε outsourcing, που έχουν υπονομεύσει τη δική τους ικανότητα να οργανώνουν συμβάσεις εξωτερικής ανάθεσης. Μετά από μία προσπάθεια 12 ετών παρακίνησης του ιδιωτικού τομέα για ανάπτυξη αναπνευστήρων χαμηλού κόστους, η κυβέρνηση των ΗΠΑ μαθαίνει σήμερα ότι η εξωτική ανάθεση δεν είναι αξιόπιστος τρόπος για να διασφαλίσει πρόσβαση έκτακτης ανάγκης σε ιατρικό εξοπλισμό.

Εν τω μεταξύ, η επιτυχημένη προσέγγιση του Βιετνάμ στην Covid-19 είναι εντυπωσιακά αντίθετη από τις ανταποκρίσεις που είχαν ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο. Μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση του Βιετνάμ μπόρεσε να συγκεντρώσει πολύ γρήγορα χαμηλού κόστους κιτ με τεστ, επειδή είχε ήδη την ικανότητα να κινητοποιήσει τον στρατό, τον ιδιωτικό τομέα, την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και την κοινωνία, γύρω από μία κοινή αποστολή. Αντί απλώς να προχωρήσει σε εξωτερική ανάθεση, κάνοντας λίγες ερωτήσεις, χρησιμοποίησε τη δημόσια έρευνα και την ανάπτυξη χρηματοδότησης και συμβάσεων για την προώθηση καινοτομίας. Η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που προέκυψε επέτρεψε την ταχεία εμπορευματοποίηση των τεστ, τα οποία σήμερα εξάγονται στην Ευρώπη και όχι μόνο.

Η Νέα Ζηλανδία είναι ακόμη ένα success story και όχι από σύμπτωση. Μετά την αρχική υιοθέτηση του outsourcing τη δεκαετία του 1980, η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας άλλαξε πορεία, υιοθετώντας «ένα πνεύμα εξυπηρέτησης» και μία «ηθική φροντίδας» στις δημόσιες υπηρεσίες της και έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που υιοθέτησε έναν προϋπολογισμό ευημερίας. Λόγω αυτού του οράματος της δημόσιας διοίκησης, η κυβέρνηση υιοθέτησε μία προσέγγιση «πρώτη η υγεία, δεύτερη η οικονομία» στην τρέχουσα κρίση. Αντί να επιδιώκει την ανοσία της αγέλης, δεσμεύτηκε νωρίς στην πρόληψη της λοίμωξης.

Παρόμοια μαθήματα ισχύουν για τα δεδομένα και την ψηφιακή τεχνολογία, τομείς στους οποίους οι επιδόσεις των κυβερνήσεων ποικίλλουν ευρέως. Στο Πακιστάν, οι πολίτες μπόρεσαν να υποβάλουν αίτηση για μεταφορά μετρητών έκτακτης ανάγκης (που ήταν διαθέσιμη στον εντυπωσιακό αριθμό των 12 εκατ. νοικοκυριών), απευθείας από τα κινητά τους τηλέφωνα, ενώ οι Ιταλοί έπρεπε να εκτυπώνουν αυτοαξιολογήσεις για να δείξουν ότι συμμορφώνονται με τους κανόνες του lockdown.

Οι κυβερνήσεις της Νότιας Ασίας επωφελήθηκαν από τη θεσμική μνήμη που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της επιδημίας SARS το 2002-03, η οποία άλλαξε επίσης τη στάση του κόσμου για την ιδιωτικότητα. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις χώρες έχουν επενδύσει στις δυνατότητες δεδομένων, που είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά όταν διευκολύνουν την αποκεντρωμένη δράση. Η Νότια Κορέα, για παράδειγμα, υιοθέτησε μία επιθετική προσέγγιση ιχνηλάτησης υψηλής τεχνολογίας και δημοσίευσε δεδομένα σε πραγματικό χρόνο όσον αφορά τα αποθέματα σε μάσκες και τις τοποθεσίες φαρμακείων, επιτρέποντας σε start-ups και απλούς πολίτες να δημιουργούν πρόσθετες υπηρεσίες για να εξασφαλίσουν πιο αποτελεσματική και ασφαλή διανομή.

Οι αντιθέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου, από τη μία πλευρά, και του Βιετνάμ, της Νότιας Κορέας και της Νέας Ζηλανδίας από την άλλη, προσφέρουν σημαντικά μαθήματα. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν στις δικές τους κριτικές ικανότητες. Η πανδημία έχει καταστήσει ξεκάθαρη την ανάγκη για περισσότερη κρατική παραγωγικότητα, δυνατότητες κρατικών συμβάσεων, συμβιωτικές συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, ψηφιακές υποδομές και σαφή πρωτόκολλα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας.

Οι κυβερνήσεις που έχουν από καιρό αφήσει τα καθήκοντά τους στον ιδιωτικό τομέα πρέπει τώρα να τα καλύψουν, κάτι που θα απαιτήσει να επανεξετάσουν τα καθεστώτα πνευματικής ιδιοκτησίας και την προσέγγισή τους σχετικά με την Ερευνα και την Ανάπτυξη (R&D), τις δημόσιες επενδύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις γενικότερα.

Γιατί, για παράδειγμα, ένας αναπνευστήρας χαμηλού κόστους που έχει εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές στην Ιαπωνία δεν πρέπει να γίνει εύκολα αποδεκτός από άλλες χώρες; Είναι σαφές ότι, εκτός από τον ανανεωμένο ρόλο των εθνικών κυβερνήσεων, χρειαζόμαστε έναν διεθνή οργανισμό λαϊκής βάσης για λύσεις υπό την ηγεσία των πολιτών.

Σε κάθε κρίση -οικονομική, δημόσιας υγείας ή κλιματικής- η έλλειψη επιλογής περιορίζει δραστικά τον χώρο ελιγμών του δημόσιου τομέα. Μετά από χρόνια επιδίωξης ενός λανθασμένου μοντέλου διακυβέρνησης, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλον τον κόσμο εκφράζουν την απογοήτευσή τους για την έλλειψη τεχνογνωσίας και πόρων από πλευράς τους, όσον αφορά την ανάπτυξη των ψηφιακών εργαλείων που απαιτούνται για να σώσουν ζωές. Η αποδοτική διακυβέρνηση, αποδεικνύεται, δεν μπορεί να δημιουργηθεί κατά βούληση.

ΠΗΓΗ: https://www.project-syndicate.org/

ΠΗΓΗ:https://www.euro2day.gr/news/world/article/2024770/pandhmia-h-megalh-apotyhia-toy-ligoteroy-kratoys.html