Ενθυμούμαι ακόμη το ταξίδι της επιστροφής στην Ουάσιγκτον από την Νέα Υόρκη με το τραίνο, όταν έληξε η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, τον Απρίλιο του 1982. Το μυαλό μου ήταν στο σύμπλεγμα του Καστελλόριζου (Ρω, Καστελλόριζο, Στρογγύλη), διότι είχα αντιληφθεί ότι το παιχνίδι με τους Τούρκους θα παιζόταν στην θάλασσα. Ήξερα ότι αυτό προμηνύονταν άγριο, διότι οι Τούρκοι έφυγαν από την Νέα Υόρκη οργισμένοι, γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα και η Κύπρος έφυγαν κερδισμένες

Ενώ Κύπριοι, 22 χρόνια αργότερα, κατάφεραν να ανακηρύξουν ΑΟΖ, σε μας φαίνεται ότι δεν αρκούν τα 38 χρόνια αναμονής. Έτσι ξαφνικά αρχίσαμε μια συζήτηση για το τι είδους επήρεια σε ΑΟΖ διαθέτει το Καστελλόριζο, χωρίς να γνωρίζουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτή η λέξη! Βέβαια, η ελληνική αντιπροσωπεία το 1982 γνώριζε ότι το κλειδί είναι η Στρογγύλη και όχι το Καστελλόριζο. Η Ελλάδα έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο, μόνο εάν δοθεί πλήρης επήρεια στην Στρογγύλη. Εάν η Στρογγύλη δεν υπάρχει στον χάρτη και δοθεί πλήρης επήρεια στο Καστελλόριζο, απλώς δεν έχουμε επαφή με την ΑΟΖ της Κύπρου.

Έγραψα για πρώτη φορά για την αξία του συμπλέγματος του Καστελλόριζου το 1985, αλλά όλοι με είχαν αγνοήσει. Τότε, ακόμα και οι ελληνικοί χάρτες δεν αποτύπωναν το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου. Τώρα όλοι ομνύουν στην αξία του αλλά πολλοί, ακόμα και σήμερα, δεν αντιλαμβάνονται γιατί είναι τόσο σημαντικό για τα εθνικά μας συμφέροντα. Ο κύριος λόγος είναι ότι το σύμπλεγμα αυτών των νησιών δίνει την δυνατότητα, βάσει της UNCLOS του 1982, στην ΑΟΖ της Ελλάδας να εφάπτεται της ΑΟΖ της Κύπρου.

Η συζήτηση για την φουκαριάρα ΑΟΖ έχει αναζωπυρωθεί τελευταία λόγω των δηλώσεων του Χρήστου Ροζάκη στην εκπομπή του Γιώργου Σαχίνη. Εάν o εξαιρετικός δημοσιογράφος δεν έκανε διεισδυτικές ερωτήσεις, δεν θα διαβάζαμε τόσα άρθρα για τις έννοιες της επήρειας, των 12 μιλίων, της τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ, των γαλλικών νησιών κοντά στις ακτές του Καναδά και των βρετανικών νησιών κοντά στις ακτές της Γαλλίας, καθώς και του αρχιπελάγους. Ας αρχίσουμε από το Αιγαίο ως Αρχιπέλαγος βάσει UNCLOS.

Ακόμα ενθυμούμαι την μοναδική, αλλά σημαντική ήττα μας στην Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (1973-1982). Σε μια συνεδρίαση της 2ης Επιτροπής, όταν η συζήτηση αφορούσε στην έννοια του "Αρχιπελαγικού Κράτους", ο αρχηγός της ελληνικής αντιπροσωπείας, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, έλαβε το λόγο για να εξηγήσει την λέξη Αρχιπέλαγος. Μέσα σε απόλυτη σιγή, ο Σταυρόπουλος εξήγησε εκείνη την ημέρα ότι η λέξη Αρχιπέλαγος είναι ελληνική λέξη και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε στην ιστορία για να περιγράψει το Αιγαίο!