24 10 2020 | 01:01

Από τον περασμένο Ιούλιο η Τουρκία με διαδοχικές NAVTEX (Χάρτης) καθόρισε τις περιοχές εκτέλεσης σεισμικών ερευνών από το σεισμογραφικό ‘’Oruc Reis’’, το οποίο έκτοτε υλοποιεί τα προγράμματα του ‘’σκαννάροντας’’ τον βυθό και το υπέδαφος με σεισμικές διασκοπήσεις δύο διαστάσεων (2D).

Όπως βλέπουμε στον χάρτη οι NAVTEX και οι σεισμικές έρευνες διεξάγονται ως επί το πλείστο σε περιοχές Ελληνικής υφαλοκρηπίδας και δικαιοδοσίας, εφόσον εφαρμόζονταν οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOSS 1982).

Βλέπουμε επίσης ότι NAVTEX  και ‘’Oruc Reis’’ έχουν σαν δυτικό όριο τον 28ο Μεσημβρινό. Υπενθυμίζεται ότι ήταν το ανατολικό όριο της πρόσφατης Ελληνο-Αιγυπτικής Συμφωνίας καθορισμού της οριοθέτησης των ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών (τυχαίο;). Διαπιστώνουμε επίσης ότι NAVTEX  και ‘’Oruc Reis’’ δεν μπαίνουν στην περιοχή του Τουρκολυβικού Μνημονίου (τυχαίο;).

Μήπως η Ελληνο-Αιγυπτική Συμφωνία διεμβόλισε πραγματικά το Τουρκολυβικό Μνημόνιο; Αυτό θα φανεί από τις επόμενες κινήσεις της Άγκυρας.

Ποια όμως είναι η κόκκινη γραμμή για την Ελλάδα για το πρόγραμμα και την πλεύση του σεισμογραφικού της Τουρκίας ‘’Oruc Reis’’ στην περιοχή του Καστελόριζου; Τα Έξη (6) ή τα Δώδεκα (12) μίλια; 

Τα έξη (6) μίλια θεσμικά είναι περιοχή της Ελληνικής Επικράτειας. Τυχόν παραβίαση τους από την Τουρκία είναι εισβολή και κατοχή λόγω της άσκησης ερευνητικών δραστηριοτήτων. Η απάντηση στην παραβίαση δεν μπορεί να είναι άλλη από την  απομάκρυνση του εισβολέα με κάθε τρόπο. Η κόκκινη γραμμή λοιπόν είναι ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ. (Ας θυμηθούμε τι έκαναν πέρσι οι Τούρκοι  στους δύο Έλληνες στρατιωτικούς όταν παραβίασαν (σύμφωνα με τους Τούρκους)  τα σύνορα τους στον Έβρο).

Τα 12 μίλια χωρική θάλασσα είναι εν δυνάμει δικαίωμα της Ελλάδας, το οποίο όμως δεν ασκήθηκε ακόμα πλην της περιοχής του Ιονίου Πελάγους. Καμία Κυβέρνηση, σημερινή, χθεσινή και προηγούμενες δεν τόλμησαν να το ασκήσουν κάτω από το βάρος της απειλής του  ‘’Casus Belli’’ της Τουρκίας.  Από την στιγμή λοιπόν που αυτό το νόμιμο δικαίωμα δεν ασκήθηκε, η περιοχή μεταξύ 6 και 12 μίλια παραμένει ανοικτή θάλασσα, ελεύθερη στην ναυσιπλοΐα, άρα δεν μπορεί να αποτελέσει νόμιμη κόκκινη γραμμή.

Όμως όπως αναφέραμε προηγουμένως και φαίνεται στον Χάρτη, πολύ μεγάλο μέρος της περιοχής των NAVTEX  και των σεισμικών προγραμμάτων του  ‘’Oruc Reis’’ είναι τμήμα της -σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας- Ελληνικής Υφαλοκρηπίδας. [Είναι Δικαίωμα ipso facto και ab initio (τα κράτη το έχουν από τη γένεση τους χωρίς να χρειάζεται κάποια συστατική πράξη για να την κηρύξουν)]  Και αυτήν την υφαλοκρηπίδα παραβιάζει το ‘’ORUC REIS’’ και αυτήν καλείται να προασπίσει η Ελλάδα. Σε αυτήν την περιοχή η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα με τις NAVTEX, και τις σεισμογραφικές έρευνες και μόλις θα είναι έτοιμη και βρει κατάλληλη ευκαιρία με τα γεωτρύπανα ‘’YAVUZ’’, ‘’FATIH’’, και ‘’KANOUNI’’ διενεργώντας γεωτρήσεις. 

Στο  ερώτημα αν το ‘’ORUC REIS’’ διεξάγει σεισμικές έρευνες, η απάντηση είναι καταφατική.  Διεξάγει σεισμικές έρευνες δύο διαστάσεων (2D) με καλώδιο 9 χλμ. Η Τουρκία προ πολλού (τέλη της δεκαετίας 2000 και αρχές της επόμενης) έχει κάνει σεισμικές έρευνες στην περιοχή με πανεπιστήμια, ινστιτούτα αλλά και την ίδια την TPAO, με πρόσχημα των ‘’θαλάσσιων ερευνών’’. Τότε οι ελληνικές αρχές ‘’σφύριζαν’’ αδιάφορα. Σήμερα όμως ή Τουρκία είναι σε θέση να γνωρίζει το υπέδαφος και να επιλέγει τις μελλοντικές της κινήσεις σε αντίθεση με την Ελλάδα.

Η Τουρκία χάραξε τους στόχους της, σχεδίασε την πολιτική της, οργάνωσε τις δυνάμεις της και σήμερα βρίσκεται σε ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ υλοποίησης των σχεδιασμών της με τον σφετερισμό υφαλοκρηπίδας  Ελληνικής και Κυπριακής δικαιοδοσίας, γεγονός το οποίο αν αφεθεί, θα την οδηγήσει σε πλήρη κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Τουρκία εξ αρχής γνώριζε πολύ καλά τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, η εφαρμογή των οποίων δεν άφηνε περιθώρια διεκδίκησης σημαντικών θαλάσσιων περιοχών. Για αυτό δεν το υπέγραψε και δεν προσχώρησε σε αυτό. Κατάλαβε νωρίς την σημασία των  ερευνών υδρογονανθράκων στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στις θαλάσσιες ζώνες και άρχισε να οργανώνεται για να πετύχει τους στόχους της.

Γνώριζε ότι οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρίες ερευνών δεν θα εμπλέκονταν  ποτέ σε αμφισβητούμενες περιοχές και δεν θα δέχονταν  να συμπράξουν στις επιδιώξεις της. Για αυτό οργάνωσε την δική της κρατική εταιρία πετρελαίου  την TPAO την οποία εξόπλισε με σύγχρονα σεισμογραφικά και γεωτρύπανα για να υλοποιεί τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της με διαδοχικές εκδόσεις χαρτών παραχωρήσεων σε περιοχές της Ελληνικής και Κυπριακής υφαλοκρηπίδας, με σεισμογραφικές έρευνες, με δημιουργία κρίσεων. Αρχικά κατάφερε να παγώσει τις έρευνες της Ελλάδας στο Αιγαίο και στη συνέχεια στράφηκε στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αντίθετα, οι Κυβερνήσεις στην Ελλάδα μεταχειρίστηκαν ευκαιριακά τον τομέα υδρογονανθράκων, ο οποίος  λίγες φορές ‘’άνθισε’’ μετά την μεταπολίτευση. Με τις πρώτες δυσκολίες καθηλώθηκε και αδρανοποιήθηκε για μεγάλα διαστήματα, για να επανεκκινήσει με αργά βήματα μετά το 2011.

Σε καμιά περίπτωση δεν αξιολόγησαν και δεν υπολόγισαν σωστά και έγκαιρα τις κινήσεις της Τουρκίας σε αυτό τον τομέα. Οι χάρτες παραχωρήσεων στην TPAO, οι χάρτες της ‘’γαλάζιας πατρίδας’’, όταν πρωτοεμφανίζοντο πριν από μια και πλέον δεκαετία δεν φάνηκε να ανησυχούν  τους κατά καιρούς κυβερνώντες όσον έπρεπε. Οι περισσότεροι έτειναν να κρύβουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Όμως η στρουθοκαμηλική  πολιτική έφερε την αποθράσυνση της Τουρκίας και τα σημερινά προβλήματα.

Θεωρείται βέβαιο ότι η Τουρκία θα συνεχίσει τις έρευνες υδρογονανθράκων, θα συμπληρώσει  με τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες (3D) και μετά θα προχωρήσει και σε γεωτρήσεις. Έχει ήδη δαπανήσει αρκετές εκατοντάδες εκατ. δολάρια για ερευνητικούς εξοπλισμούς και αρκετά δις δολάρια για να ισχυροποιήσει την πολεμική της μηχανή. Το έχει κάνει για υλοποίηση στρατηγικών στόχων και όχι για επιδείξεις και παρελάσεις.

 Έχει καθορίσει τον μεγάλο στόχο της ‘’γαλάζιας πατρίδας’’ και θα επιμείνει στην υλοποίησή του, όσο χρόνο και να χρειασθεί. Γνωρίζει επίσης καλά την τέχνη της αναδίπλωσης, όταν οι περιστάσεις το απαιτούν για να μην διακινδυνεύσει τον μεγάλο στόχο.

Προς επίρρωση υπενθυμίζω ότι η Τουρκία έθεσε τον μεγάλο στόχο της διχοτόμησης της Κύπρου με το σχέδιο του συνταγματολόγου Νιχάτ Ερίμ το 1956!  Έκτοτε υλοποιείται  αργά και σταθερά από όλες τις Τουρκικές κυβερνήσεις. Υπήρξαν και υπάρχουν  κάποιες  ενδιάμεσες αναδιπλώσεις, αλλά ο στόχος της παρέμεινε αμετάθετος.

---------------------

Ο Δρ Κωνσταντίνος Νικολάου είναι Γεωλόγος Πετρελαίων.