16 06 2025 | 07:33
Το υψηλότερο κόστος ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, ως αποτέλεσμα της χρήσης φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή που καθορίζει συχνά και το οριακό κόστος στη χονδρική ρεύματος, αποτυπώνει νεότερη έκθεση της Κομισιόν σχετικά με την υλοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος REPowerEU, τρία χρόνια μετά την δημιουργία του.
Ειδικότερα, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, το κόστος ενέργειας και προμήθειας στην Ελλάδα (μπλε ράβδος) τόσο για τους οικιακούς όσο και για τους μη οικιακούς καταναλωτές υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για το 2024, αντισταθμίζοντας ωστόσο το πρόσθετο κόστος με χαμηλότερο κόστος δικτύου και χαμηλότερους φόρους και χρεώσεις, ορίζοντας έτσι την τελική τιμή σε χαμηλότερα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Συγκεκριμένα, η μέση τιμή λιανικής ρεύματος για τους οικιακούς καταναλωτές διαμορφώθηκε στα 22.7 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα το 2024, ήτοι 21% χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, οδηγούμενη από το χαμηλότερο κόστος δικτύου ήτοι 3.37 λεπτά ανά κιλοβατώρα (κατά 57% χαμηλότερο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο) και από λιγότερους φόρους και χρεώσεις (50% μικρότερα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ).
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η τελική τιμή λιανικής στην ελληνική αγορά για τους οικιακούς καταναλωτές διαμορφώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μια ανάλογη εικόνα παρατηρείται και στο κομμάτι των μη οικιακών καταναλωτών με την διαφορά ωστόσο ότι η τελική τιμή κυμαίνεται στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ήτοι 16.6 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Η ομοιότητα έγκειται, όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία της έκθεσης, στο κομμάτι του κόστους δικτύου και φόρους και λοιπές χρεώσεις όπου επίσης τα «μεγέθη» είναι μικρότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Αντίθετη εικόνα παρουσίασαν οι λιανικές τιμές φυσικού αερίου σε σχέση με το ρεύμα όπου το 2024 είχαμε μείωση 29% για τους οικιακούς καταναλωτές και 25% για τους μη οικιακούς καταναλωτές σε σχέση με το 2023.
Το υψηλότερο κόστος ενέργειας προκύπτει σε συνέχεια της συμμετοχής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα, όπου αξιοποιήθηκε για να καλύψει τις αιχμές της ζήτησης, καθορίζοντας σε υψηλότερα επίπεδα τα τελικά κόστη κατά την διάρκεια της περσινής χρονιάς. Η μέση τιμή χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας διαμορφώθηκε στα 100.7 ευρώ ανά Μεγαβατώρα με την Ελλάδα να κατατάσσεται στην έκτη ακριβότερη αγορά στην ΕΕ έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου 84.7 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Ανοδικές πιέσεις από το φυσικό αέριο
Στη διάρκεια της χρονιάς, οι τιμές αποκλιμακώθηκαν στις αρχές του έτους σε συνέχεια της πτώσης των τιμών του φυσικού αερίου και αυξήθηκαν εκ νέου το καλοκαίρι, παραμένοντας σε υψηλά επίπεδα και τον χειμώνα.
Από την πλευρά της η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι πρόκειται για πολυπαραγοντικό ζήτημα, ξεχωρίζοντας ωστόσο την δομική έλλειψη λύσεων ευελιξίας που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τις αιχμές της ζήτησης στην περιοχή, αποτρέποντας «υψηλές πτήσεις» των τιμών σε συνέχεια της «σπανιότητας της ενέργειας». «Η Ελλάδα στηρίχθηκε στο ακριβό φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή για την κάλυψη των αιχμών της ζήτησης με την χώρα να παρουσιάζει το τέταρτο μεγαλύτερο μερίδιο αερίου στο ενεργειακό της μίγμα στην ΕΕ με 37.5% το 2024».
Το ρωσικό αέριο επιμένει στο μίγμα
Μάλιστα, η επισήμανση σχετικά με το φυσικό αέριο επεκτείνεται στις πολιτικές απεξάρτησης με την Κομισιόν να αναφέρει ότι παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων το μερίδιο ρωσικού αερίου παραμένει αξιόλογο, αν συνυπολογίσουμε τα επίσημα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το 2024 και τα φορτία ρωσικού LNG που προσήλθαν στην Ελλάδα.
Μάλιστα, η εν λόγω εικόνα συνεχίζεται, όπως προκύπτει από τα πρόσφατα στοιχεία του Green Tank με το ρωσικό αέριο να αντιπροσωπεύει το 40,3% των εισαγωγών το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025.
Πρωταθλητές στις ΑΠΕ
Με θετικό πρόσημο αξιολογείται η προσπάθεια της χώρας στο κομμάτι της «πράσινης» ενέργειας με την Ελλάδα να καταγράφει υψηλότερο ποσοστό των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή το 2024 (50%) έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου (47%). Κατά την περσινή χρονιά, η εγκατεστημένη ισχύς αυξήθηκε κατά 17,5% με την προσθήκη νέων φωτοβολταϊκών 2,5 GW και 125 MW νέων αιολικών, φέρνοντας την συνολικό «πράσινο» χαρτοφυλάκιο στα 18.231 MW εκ των οποίων 9.269 MW φωτοβολταϊκά 5.357 MW αιολικά και το υπόλοιπο της ισχύος υδροηλεκτρικά και άλλες «πράσινες» τεχνολογίες.
Δυνατότητες για παραγωγή εξοπλισμών δικτύου
Αξίζει τέλος να επισημάνουμε ότι η Κομισιόν αναγνωρίζει σημαντικές στην Ελλάδα σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης για παραγωγή εξοπλισμού δικτύου, ανακτώντας έτσι το «χαμένο έδαφος» στο κομμάτι της παραγωγής τεχνολογιών μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος (net-zero). «Η Ελλάδα θα μπορούσε να ενισχύσει τον ρόλο της σε ορισμένους τομείς τεχνολογίας όπου διαθέτει εγκαταστάσεις παραγωγής.
Το ελληνικό σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει επίσης εμβληματικά έργα για διασύνδεση δικτύων με υποβρύχια καλώδια και υπάρχει μια πολλά υποσχόμενη αγορά από την οποία θα μπορούσε να επωφεληθεί η βιομηχανία καλωδίων», όπως αναφέρεται συγκεκριμένα στην έκθεση. Υπενθυμίζεται ότι «τρέχει» επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 280 εκατ. ευρώ των Ελληνικών Καλωδίων για την παραγωγή και αποθήκευση καλωδιακών συστημάτων.
Συνοδευτικά αρχεία