Του Μιχάλη Κιούση

12 07 2025 | 07:42

 

Ο κλάδος της λιανικής πώλησης καυσίμων θεωρητικά αντιμετωπίζει προβλήματα εσωτερικού περιβάλλοντος. Από την οικονομική κρίση και μετά όμως έγινε σε μεγάλο βαθμό όμηρος των εξωτερικών υποχρεώσεων της χώρας με τα μνημόνια και σε συνέχεια του κορονοϊού και των παγκόσμιών προβλημάτων, συγκρούσεων και ανακατατάξεων. Μικροί και μεγάλοι πόλεμοι ταράζουν και αποσταθεροποιούν την παγκόσμια οικονομία και την ίδια την ειρήνη του κόσμου! Η επέλαση της παγκόσμιας ανόδου των τιμών δεν ήταν τυχαία.

Όλα αυτά είχαν αντανάκλαση στην εσωτερική αγορά. Πρώτα απ’ όλα γιατί επέβαλαν μια βίαιη ανακατανομή του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών το οποίο αναλώθηκε από τα κύρια αγαθά και ανάγκες, όπως της ενέργειας. Σε συνέχεια γιατί η ακρίβεια των καυσίμων, παρά τη σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες, έφερε πραγματική μείωση πωλήσεων των οικογενειακών πρατηρίων που εκ των πραγμάτων τηρούσαν τους κανόνες του εμπορίου.

Δυστυχώς η τήρηση των κανόνων δεν συνέβαινε με όλους. Η παραβατικότητα, η δίψα ανεξέλεγκτων κεφαλαίων να νομιμοποιηθούν με όποιο κόστος, ανέτρεψαν τα δεδομένα της λιανικής των καυσίμων. Το ίδιο και η δύναμη των εταιρικών πρατηρίων με τις πλάτες των εταιριών.

Πριν την οικονομική κρίση είχαμε 8.300 πρατήρια. Μετά την κρίση, στον κορονοϊό, είχαμε περί τις 6.000, σήμερα έμειναν περί τα 5.400 εκ των οποίων τα 2.000 είναι ή εταιρικά με υποστήριξη δεσποζουσών εταιρειών και ομίλων ή είναι από αδήλωτα κεφάλαια που δεν διστάζουν να πωλούν όσο και τα διυλιστήρια, αφού «δεν το απαγορεύει ο νόμος»! Γιατί και πως; Η πολιτεία που είναι αρμόδια δεν έχει δώσει απαντήσεις αφού «όλα είναι νόμιμα»! Πάντως οι διαρροές για τον έλεγχο μερίδας πρατηρίων από βαριά καταδικασμένους και κυρίως οι δολοφονίες που σχετίζονται με τον έλεγχο ενός τμήματος της αγοράς, δεν αφήνουν αμφιβολίες ότι «είναι πολλά τα κέρδη» για σκοτεινές μαφίες.

Αυτή η κατάσταση πίεσε ασφυκτικά τα κλασσικά οικογενειακά πρατήρια τα οποία χάνουν εκατοντάδες θέσεις στην αγορά τις οποίες και καταλαμβάνουν οι δυο προαναφερόμενες κατηγορίες με τις οποίες ο ανταγωνισμός βρίσκεται στα όρια της νομιμότητας!

Πέρα από αυτά έχουμε και άλλες εξωτερικές αιτίες της κρίσης των πρατηρίων. Νέα αυτοκίνητα υβριδικά υγρών καυσίμων και ηλεκτρισμού ή σκέτα ηλεκτρικά, τεχνολογίες που μειώνουν πολύ την κατανάλωση, είσοδος του αερίου...

Από φορολογική άποψη εξακολουθούν να ισχύουν από τους υψηλότερους Εδικούς Φόρους Κατανάλωσης στην ΕΕ ενώ παρατείνεται αενάως η καταστροφική λύση του πλαφόν στο κέρδος παρότι τα λειτουργικά έξοδα εκτινάσσονται, τα εργατικά αυξάνουν, χώρια η ηλεκτρική ενέργεια που αποτελεί άγχος για κάθε πρατηριούχο. Πως είναι δυνατόν με σταθερό χρηματικό κέρδος που η αξία του μειώνεται συνεχώς να επιβιώσουν τα πρατήρια; Ούτε πίσω κεφάλαια έχουμε ούτε και αδήλου προελεύσεως.

Ζούμε σε ρευστή εποχή. Η κατάσταση στην αγορά είναι χειρότερη από κάθε άλλη φορά με άδηλο το μέλλον.

Οι παραπάνω όροι αλλάζουν την όψη και το περιεχόμενό της αγοράς και ο καταναλωτής προσπαθεί να βρει το δίκιο του. Τα δεδομένα όμως λένε ότι παρασύρεται από τις δήθεν φθηνές τιμές και το αποτέλεσμα είναι να χειροτερεύουν οι όροι επιβίωσης των οικογενειακών πρατηρίων.

Θα θέλαμε να είμαστε αισιόδοξοι αλλά η κατάσταση δεν μας αφήνει. Κάποιες ενέργειες της πολιτείας για σύλληψη παρανομούντων πρατηριούχων και κλείσιμο πρατηρίων, λαθραίων κυκλωμάτων διακίνησης νοθευτών καυσίμων κ.α.. έδειξαν ότι αν υπάρχει πολιτική βούληση μπορεί η αγορά να επανέλθει. Όχι όμως ευκαιριακά, αλλά με μόνιμες δράσεις πάταξης κάθε φανερής και κρυφής παρανομίας. Αν αυτό επιτευχθεί τότε μπορούμε να κάνουμε άλλα σχέδια για εκσυγχρονισμό των πρατηρίων και προσαρμογή σε νέες συνθήκες και υπηρεσίες για τους οδηγούς κα τα οχήματα. Γιατί την εξέλιξη της τεχνολογίας δεν μπορούμε, ούτε πρέπει να τη σταματήσουμε, αλλά μπορούμε να την αξιοποιήσουμε.

_______