Ένα πρώτο κείμενο, εν είδη επενδυτικού οδηγού, συνέταξε η Ευρ. Επιτροπή για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της χώρας στην επόμενη μέρα μετά το κλείσιμο των σταθμών της ΔΕΗ.

Το κείμενο, το οποίο δόθηκε ως παράρτημα στην τελευταία έκθεση των Βρυξελλών για τη μεταμνημονιακή αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, αποτελεί, όπως αναφέρεται, βάση διαλόγου ανάμεσα στις υπηρεσίες της Κομισιόν και της κυβέρνησης. Οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συζητήσεις για τη χρηματοδοτική ενίσχυση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ενώ σημειώνεται ότι και η κυβέρνηση έχει συστήσει διυπουργική επιτροπή και έχει αναθέσει το συντονισμό των δράσεων στον Κωστή Μουσουρούλη για την εκπόνηση master plan που θα αφορά την επόμενη μέρα στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Υπενθυμίζεται ότι η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει δεσμευτεί να ολοκληρώσει το σχέδιο μέχρι τον Ιούνιο.

Στο κείμενό της η Κομισιόν κάνει αναφορά σε «κοινωνικό-οικονομικές προκλήσεις» που έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα στο πλαίσιο της απόφασής της να κλείσει τις λιγνιτικές μονάδες και να εφαρμόσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές για “κλιματικά ουδέτερη οικονομία το 2050".

Οι οικονομικές ενισχύσεις του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης αφορούν στην περίοδο 2021 – 2027 και ουσιαστικά θα χρηματοδοτήσουν το νέο μοντέλο ανάπτυξης των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Η Ευρ. Επιτροπή στο κείμενο που συνοδεύει την έκθεση αξιολόγησης της οικονομίας αποτυπώνει τη βαρύτητα που έχει ο λιγνίτης για την οικονομία και την κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας (280.000 κάτοικοι) και ιδίως της Κοζάνης (150.000 κάτοικοι). «Βρίσκονται τα   μεγαλύτερα ορυχεία και οι περισσότεροι σταθμοί ρεύματος. Ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη είναι ο σημαντικότερος οικονομικός τομέας, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το ένα τρίτο του ΑΕΠ της περιφέρειας».

Το κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών δημιουργεί «σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις», τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης, αναφερόμενοι στη Δ. Μακεδονία : «Οι εκτιμώμενες 5.500 θέσεις εργασίας στα ορυχεία λιγνίτη και στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο. Επιπλέον, 20.000 θέσεις εργασίας κινδυνεύουν έμμεσα».

Η περιοχή μάλιστα (με βάση στοιχεία του 2016) «έχει ήδη ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας (31%) όλων των περιφερειών άνθρακα ή λιγνίτη της ΕΕ και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της κατέρρευσε από 86% σε 59% του μέσου όρου της ΕΕ μεταξύ 2009 και 2017. Επιπλέον, πάνω από 100.000 κάτοικοι συνδέονται με συστήματα τηλεθέρμανσης, τα οποία λειτουργούν με τη θερμότητα των λιγνιτικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που τροφοδοτούνται με λιγνίτη. Η αποκατάσταση  των ορυχείων είναι μια άλλη σημαντική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί», αναφέρει η έκθεση.

Στο έγγραφο της Κομισιόν, περιγράφεται και η κατάσταση στη Μεγαλόπολη (6.000 κάτοικοι), όπου σημειώνεται ότι τα λιγνιτορυχεία και οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής είναι η μακράν σημαντική δραστηριότητα και υπολογίζεται ότι περίπου 1.600 θέσεις απασχόλησης κινδυνεύουν.

Η Ευρ. Επιτροπή τονίζει ακόμη τις θετικές επιπτώσεις που θα έχει το κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών στη χώρα αλλά και των ντιζελοκίνητων μονάδων στα νησιά: «Η Ελλάδα παράγει υψηλές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου,  9,2 τόνους κατά κεφαλή κάθε χρόνο, σε σύγκριση με 8,8 τόνους κατά κεφαλήν σε επίπεδο ΕΕ. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, με περισσότερο από το 30% της ηλεκτρικής ενέργειας να παράγεται από λιγνίτη και συγκεκριμένα στις δύο περιοχές εξόρυξης του ορυκτού καυσίμου της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης στην Πελοπόννησο. Επιπλέον το 10% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από ντίζελ στα νησιά».

Ως «τεράστια» πρόκληση χαρακτηρίζει στο κείμενο της η Κομισιόν το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της Δυτικής Μακεδονία.

Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κι εκείνα που καινοτομούν, της συγκεκριμένης περιφέρειας. Απαριθμεί  "τα αγροδιατροφικά προϊόντα, το περιβάλλον και την ενέργεια, τη βιομηχανία πολυτελών ειδών ένδυσης και τον αγροτουρισμό". Μάλιστα, η Ευρ. Επιτροπή σημειώνει πως η κύρια μορφή ενέργειας για την επανεκκίνηση της περιφέρειας θα πρέπει να είναι οι ΑΠΕ και η υδροηλεκτρική.

Πιο εύκολη χαρακτηρίζει, η έκθεση, τη μετάβαση της Μεγαλόπολης λόγω του μικρού μεγέθους της καθώς και των ήδη υπαρχουσών διαφοροποιημένων οικονομικών δραστηριοτήτων.

Η Κομισιόν προτείνει για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη ως σημαντικές δράσεις για την άμβλυνση του κοινωνικού και οικονομικού κόστους, επενδύσεις που θα στοχεύουν στη διαφοροποίηση της περιφερειακής οικονομίας:

·         Παραγωγικές επενδύσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των start-ups.

·         Ανάπτυξη τεχνολογιών και υποδομών για οικονομικά αποδοτική και καθαρή ενέργεια, για την ενεργειακή απόδοση και τις ΑΠΕ.

·         Την αποκατάσταση και αναγέννηση χώρων (ορυχεία) με αναδασώσεις.

·         Τη βελτίωση των δεξιοτήτων κι επανακατάρτιση των εργαζομένων.

·         Την παροχή βοήθειας σε άτομα που αναζητούν εργασία.

·         Παραγωγικές επενδύσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις.    

ΠΗΓΗ:https://energypress.gr/news/ti-vlepei-i-komision-gia-tin-epomeni-mera-se-d-makedonia-kai-megalopoli-se-kindyno-27000