Την ανάγκη επίσπευσης και των τεσσάρων φάσεων της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων επισημαίνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), στην απόφαση έγκρισης του  Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) για την περίοδο 2019 - 2028, η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Η ΡΑΕ θεωρεί ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα μπορεί να εγκριθεί

ως έχει για τις Φάσεις Β’, Γ’ και Δ’ με την επισήμανση της ανάγκης περαιτέρω διερεύνησης και τεκμηρίωσης της απαιτούμενης ψυχρής εφεδρείας (ισχύς και χωροταξικός προσδιορισμός) που θα απαιτηθεί για το σύνολο των τεσσάρων φάσεων, σε ορίζοντα 25ετίας.

Επιπρόσθετα, δεδομένων των διαρκώς αυξανόμενων αναγκών όλων των νησιών των Κυκλάδων - αλλά και ειδικότερα αυτών που συμπεριλαμβάνονται στη Δ΄ φάση της διασύνδεσης, η οποία  εντάσσεται για πρώτη φορά σε ΔΠΑ – καθώς και των περιβαλλοντικών οφελών από την υλοποίηση του έργου, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, σύμφωνα με τη γνώμη της ΡΑΕ κρίνεται σκόπιμο να επισπευστεί και ο ορίζοντας υλοποίησης να τεθεί πλέον για το Β’ Εξάμηνο του 2023. Η Δ’ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων,  σύμφωνα με το δεκαετές του ΑΔΜΗΕ έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός του Β’ εξαμήνου του 2024, και περιλαμβάνει τη σύνδεση του ΕΣΜΗΕ με τη Σέριφο μέσω του Λαυρίου και τις συνδέσεις Σερίφου – Μήλου, Μήλου – Φολεγάνδρου, Φολεγάνδρου – Θήρας και Θήρας – Νάξου. Επιπλέον, εναλλακτικά της Σερίφου προτείνεται η νήσος της Σίφνου για διασύνδεση στην ΥΤ.

Η προτεινόμενη διασύνδεση από τον ΑΔΜΗΕ διαφοροποιείται ως προς τα εναλλακτικά σενάρια της Επιτροπής σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο, διότι αφενός περιλαμβάνει υποβρύχια καλώδια διασύνδεσης ισχύος 200 MVA έναντι 140 MVA και αφετέρου μεγαλύτερο μήκος συνολικής διασύνδεσης, λόγω της επιλογής του Λαυρίου ως καταληκτικού κόμβου της διασύνδεσης με το ΕΣΜΗΕ έναντι της Σύρου.

Από τη συγκριτική τεχνική αξιολόγηση προέκυψε ότι ο επικαιροποιημένος σχεδιασμός του Διαχειριστή - έναντι αυτού της Επιτροπής - παρουσιάζει ορισμένα πλεονεκτήματα, βάσει των νέων δεδομένων, ωστόσο, έχει και το σημαντικό μειονέκτημα του υψηλότερου κόστους επένδυσης: κατά 53-62 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα εναλλακτικά σενάρια της Επιτροπής.

Ωστόσο, με την επικαιροποιημένη πρόβλεψη ζήτησης για το σύνολο των Κυκλάδων της χρονικής περιόδου 2020-2050 - παρουσιάζεται αυξημένη σε σχέση με τα στοιχεία του Πορίσματος της Επιτροπής - διασφαλίζεται η τροφοδότηση και η αξιοπιστία των τριών πρώτων φάσεων αλλά και της συνολικής διασύνδεσης των Κυκλάδων σε ορίζοντα 25ετίας, μέσω της επιπλέον τροφοδότησης από το ΕΣΜΗΕ και τη διασύνδεση Λαυρίου-Σερίφου. Παράλληλα, με τον τρόπο αυτό αποσυνδέεται η μεγάλη εξάρτηση της συνολικής διασύνδεσης από τον Υ/Σ της Σύρου, ο οποίος δεν θα αποτελεί κεντρικό κόμβο των Κυκλάδων.

Περαιτέρω, η ΡΑΕ, σύμφωνα με την πάγια θέση της για τα έργα διασύνδεσης Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, αντιμετωπίζει  τη Δ’ Φάση Διασύνδεσης των Κυκλάδων ως Έργο Μείζονος Σημασίας,  δεδομένου του οφέλους που θα αποφέρει στον τελικό καταναλωτή, μέσω της μείωσης της επιβάρυνσης από τις ΥΚΩ καθώς και της θωράκισης του συνόλου διασύνδεσης των Κυκλάδων σε επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού και αξιοπιστίας.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη καταθέσει αίτημα προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με κοινοποίηση στη ΡΑΕ, σχετικά με το χαρακτηρισμό της Δ’ Φάσης Διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ΕΣΜΗΕ ως «Έργο Γενικότερης Σημασίας για την Οικονομία της Χώρας», προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αδειοδότησης και υλοποίησής του. 

Για τη διασύνδεση των Κυκλάδων πάντως, ο Ρυθμιστής επισημαίνει ότι, «ο Διαχειριστής δεν έχει προβεί σε επίσημη τακτική (ανά δίμηνο) και αναλυτική ενημέρωση προς την Αρχή και επιπλέον δεν παρουσιάζει την πρόοδο υλοποίησης του Έργου εντός του ΔΠΑ, όπως άλλωστε πολλάκις του έχει υπομνησθεί». Πάντως, αξίζει να αναφερθεί ότι, λόγω κορωνοϊού, οι διαταραχές που παρουσιάστηκαν στην αγορά της Κίνας, έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές στην ολοκλήρωση της Β΄ Φάσης διασύνδεσης των Κυκλάδων, θέμα για το οποίο έχει ήδη ενημερωθεί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. 

Ως προς το έργο διασύνδεσης της Κρήτης η ΡΑΕ αναφέρεται στα προβλήματα επάρκειας της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της Κρήτης για την περίοδο από το 2020 και μετά (όταν θα έχουν σβήσει οι πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ στο νησί) και στην αναγκαιότητα αφενός της έγκαιρης υλοποίησης της Φάσης Ι του έργου (διασύνδεση Κρήτης - Πελοποννήσου) και επιπρόσθετα της επιτάχυνσης της Φάσης ΙΙ του έργου διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική.

Από την αξιολόγηση του Τελικού Σχεδίου ΔΠΑ περιόδου 2019-2028 και τις εξελίξεις που έχουν συντελεστεί έκτοτε διαπιστώνονται τα εξής: Σχετικά με τη Φάση Ι της Διασύνδεσης της Κρήτης, παρατηρείται ότι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ορισμένων εργασιών παρουσιάζει αποκλίσεις, με την ολοκλήρωση το έργου να προσδιορίζεται το Β’ εξάμηνο του 2020. Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της Φάσης ΙΙ έχει τεθεί στο Β’ εξάμηνο του 2022 και συγκεκριμένα στο τέλος Νοέμβρη. Αλλά, όπως σημειώνει η ΡΑΕ, βάσει των υφιστάμενων δεδομένων και χρονοδιαγραμμάτων των εν εξελίξει διαγωνιστικών διαδικασιών για την κατασκευή του έργου, δεν φαίνεται εφικτή η ολοκλήρωσή του ούτε εντός του 2022, γι΄ αυτό δίνει το περιθώριο επανεξέτασης στο επόμενο ΔΠΑ από τον Διαχειριστή και αιτιολόγησης τυχόν καθυστέρησης.