Προς το χειρότερο αναθεώρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το μέγεθος της ύφεσης στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη το 2020, ενώ κατέβασε και τον πήχη της ανάπτυξης για του χρόνου. Παράλληλα έκανε έκκληση στους Ευρωπαίους ηγέτες να εγκρίνουν χωρίς καθυστέρηση την πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.

Για την Ελλάδα, η Κομισιόν ναι μεν προβλέπει ελαφρώς μικρότερη ύφεση φέτος σε σχέση με τις προηγούμενες (6 Μαΐου) προβλέψεις της, ωστόσο «ψαλιδίζει» κατά σχεδόν δύο ποσοστιαίες μονάδες την ανάπτυξη για το 2021.

Αυτές είναι οι βασικές διαπιστώσεις της καλοκαιρινής έκθεσης της Επιτροπής, που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο Ιταλός επίτροπος για την Οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος βλέπει πολλούς καθοδικούς κινδύνους τους επόμενους μήνες. Μάλιστα, οι χθεσινές προβλέψεις έγιναν χωρίς να υπολογίζεται το ενδεχόμενο ενός δεύτερου κύματος της πανδημίας.

Η πρόταση της Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης δεν λαμβάνεται υπόψη στις παρούσες προβλέψεις, δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη υπάρξει συμφωνία.

Με αφορμή τις δυσμενείς προβλέψεις, τόσο ο Ιταλός επίτροπος στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, όσο και ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος, Βάλντις Ντομπρόβσκις, με γραπτή δήλωσή του, στάθηκαν ιδιαίτερα στην ανάγκη έγκρισης του ταμείου ανάκαμψης από τους Ευρωπαίους ηγέτες (συνεδριάζουν στις 17-18 Ιουλίου στις Βρυξέλλες), ώστε να επανέλθει η εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Σύμφωνα με την έκθεση, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα υποχωρήσει φέτος κατά 8,7% (7,7% η προηγούμενη πρόβλεψη στις 6 Μαΐου), ενώ το 2021 θα αυξηθεί με ρυθμό 6,1% (6,3% τον Μάιο). Στο σύνολο της Ε.Ε. το ΑΕΠ θα υποχωρήσει 8,3% φέτος και θα ανακάμψει με αύξηση 5,8% του χρόνου.

Ελλάδα: Κίνδυνοι

Στην Ελλάδα προβλέπεται φέτος ύφεση 9% έναντι 9,7% που προβλεπόταν το Μάιο. Του χρόνου η ανάπτυξη θα είναι 6,0% από 7,9% που προέβλεπαν οι υπηρεσίες της Κομισιόν στην έκθεση του Μαΐου.

Ερωτηθείς σχετικά με τη χώρα μας, ο κ. Τζεντιλόνι ανέφερε ότι η κυβέρνηση αντέδρασε γρήγορα και καλά στη διάρκεια της κρίσης λαμβάνοντας σειρά μέτρων. Ωστόσο, όπως είπε, οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί και αυτό οφείλεται στη διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, η οποία εξαρτάται πολύ από τον τουρισμό (υπηρεσίες) και τη ναυτιλία, κλάδους που επλήγησαν σημαντικά από την πανδημία.

Για την επόμενη μέρα, είπε ότι η Κομισιόν πέτυχε σε συνεργασία με τον ESM να υπάρξουν διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία στήριξης χωρίς δημοσιονομικούς όρους, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη οι συζητήσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης. Στο πλαίσιο αυτό κάλεσε τις ελληνικές αρχές αλλά και των άλλων χωρών να προχωρήσουν στην υποβολή των εθνικών σχεδίων για τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα εθνικά σχέδια πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις δύο στρατηγικές προτεραιότητες της Ε.Ε., την «πράσινη» συμφωνία και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και στις συστάσεις που γίνονται ανά χώρα στο πλαίσιο του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών (Ευρωπαϊκό Εξάμηνο), ανέφερε ο επίτροπος.

Στο ελληνικό κεφάλαιο της έκθεσης, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των πέντε χωρών της Ευρωζώνης (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία) που πλήττονται οικονομικά περισσότερο από την πανδημία.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, ήδη το ελληνικό ΑΕΠ υποχώρησε κατά 1,6% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, λόγω της μείωσης των επενδύσεων και των εξαγωγών. Μάλιστα, το ΑΕΠ θα υποχωρούσε περισσότερο, όπως τονίζει, χωρίς τα κρατικά μέτρα στήριξης της οικονομίας.

Αναφορικά με την κρατική παρέμβαση επισημαίνει ότι η γρήγορη εφαρμογή μέτρων στήριξης της οικονομίας της τάξης του 9,5% του ΑΕΠ για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της πανδημίας αναμένεται να μετριάσει την πτώση της εγχώριας ζήτησης σε κάποιο βαθμό. Αναμένεται επίσης να βοηθήσει να αποτραπούν δυσμενέστερες επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, καθώς και εκτεταμένες χρεοκοπίες επιχειρήσεων.

Σχετικά με τις εξαγωγές αναφέρει ότι η ανάκαμψή τους θα εξαρτηθεί και από την κατάσταση των εμπορικών εταίρων της Ελλάδας. Ειδικότερα, ο τουρισμός και οι μεταφορές αναμένεται να χτυπηθούν «δυνατά» από την κρίση. Η επικέντρωση του τουρισμού τους καλοκαιρινούς μήνες κάνει την Ελλάδα ιδιαίτερα ευάλωτη και η πανδημία προκάλεσε αλλαγές στη συμπεριφορά των ταξιδιωτών, τονίζει η έκθεση.

Πάντως, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι προβλέψεις ενέχουν μεγάλη αβεβαιότητα, ιδίως λόγω της μεγάλης έκθεσης της χώρας στον τουρισμό. Σε ενδεχόμενες θετικές εξελίξεις η Επιτροπή επικεντρώνεται στην προοπτική αύξησης της εσωτερικής ζήτησης, σε περίπτωση ταχύτερης βελτίωσης της εμπιστοσύνης των πολιτών.

Ευρωπαϊκός αντίκτυπος

Συνολικά για την ευρωπαϊκή οικονομία, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική δραστηριότητα ήταν ήδη σημαντικός κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, παρότι τα περισσότερα κράτη-μέλη άρχισαν να θεσπίζουν μέτρα εγκλεισμού μόλις στα μέσα Μαρτίου. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όπου η διακοπή των δραστηριοτήτων και τα μέτρα εγκλεισμού είχαν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, η οικονομική παραγωγή αναμένεται να έχει συρρικνωθεί σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι κατά το πρώτο τρίμηνο. Πάντως, από τα στοιχεία του Μαΐου και του Ιουνίου προκύπτει ότι η ανάκαμψη αναμένεται να κινηθεί δυναμικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020, αν και θα παραμείνει ελλιπής και άνιση μεταξύ των κρατών-μελών.

Ο κλυδωνισμός στην οικονομία της Ε.Ε. είναι συμμετρικός ως προς το ότι η πανδημία έχει πλήξει όλα τα κράτη-μέλη. Ωστόσο, η πτώση της παραγωγής το 2020 και οι διαστάσεις της ανάκαμψης του 2021 αναμένεται να διαφέρουν σημαντικά. Μάλιστα, οι διαφορές στις επιπτώσεις της πανδημίας και στις διαστάσεις της ανάκαμψης στα κράτη-μέλη προβλέπεται πλέον να είναι ακόμη πιο έντονες από ό,τι αναμενόταν στις εαρινές προβλέψεις.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτές τις προβλέψεις είναι εξαιρετικά υψηλοί και αφορούν κυρίως δυσμενέστερες εξελίξεις.

Οι διαστάσεις και η διάρκεια της πανδημίας και, ενδεχομένως, τα απαραίτητα μελλοντικά μέτρα εγκλεισμού παραμένουν κατ' ουσίαν άγνωστα. Οι προβλέψεις βασίζονται στο σενάριο ότι δεν θα υπάρξει «δεύτερο κύμα» κρουσμάτων.

Τέλος, η έκθεση αναφέρεται και στον πληθωρισμό, υπογραμμίζοντας ότι οι προοπτικές του μεταβλήθηκαν ελάχιστα μετά τις προβλέψεις του Μαΐου. Έτσι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη προβλέπεται να κυμανθεί στο 0,3 % το 2020 και στο 1,1 % το 2021, ενώ στην Ε.Ε. στο 0,6 % και 1,3 % αντίστοιχα.