Η αίθουσα ελέγχου στο διαχειριστή δικτύου του Τέξας ήταν ο χώρος όπου εκτυλίχθηκε ένα μεγάλο δράμα πριν από εννέα ημέρες, καθώς η πτώση της θερμοκρασίας και το χιόνι οδήγησαν σε μια άνευ προηγουμένου κατάσταση.

Όπως αναφέρει σε άρθρο το Bloomberg, την Κυριακή το βράδυ όλα τα μάτια των υπευθύνων ήταν καρφωμένα στη μεγάλη οθόνη που δείχνει την εικόνα στην πολιτεία και τα νέα δεν ήταν καλά, καθώς η ζήτηση για θέρμανση αυξανόταν και οι κανονικά πράσινες κουκίδες στο χάρτη άρχιζαν να γίνονται κόκκινες. Καθεμία από αυτές είναι ένας παραγωγός και φαινόταν πως έκλειναν ο ένας μετά τον άλλο - στην αρχή τρεις μονάδες άνθρακα και έπειτα μια μονάδα αερίου.

Στη συνέχεια, άρχισε να αναβοσβήνει η ένδειξη για τη συχνότητα στο δίκτυο, καθώς έπεσε από τα φυσιολογικά 60hz στα 59,93hz. Αν η συχνότητα πέσει κάτω από τα 59hz, τότε το δίκτυο μπορεί να οδηγηθεί σε διαδοχικές διακοπές που θα χρειάζονταν εβδομάδες ή μήνες για να επανέλθουν, όπως προκύπτει και από το παράδειγμα της Ινδίας το 2012, όταν 700 εκατ. άνθρωποι έμειναν χωρίς ρεύμα σε μια αντίστοιχη κρίση.

Όπως δήλωσε ο Μπιλ Μάγκνες, διευθύνων σύμβουλος του διαχειριστή του Τέξας, η πολιτεία απείχε δευτερόλεπτα ή λεπτά από μια τέτοια καταστροφή. Αν δεν υπήρχε επαρκής παραγωγή σε εκείνο το σημείο, τότε το δίκτυο δεν θα μπορούσε να στηρίξει τη ζήτηση, οπότε τις επόμενες ώρες ο διαχειριστής διέταξε εσκεμμένες διακοπές και μάλιστα τις μεγαλύτερες στην ιστορία της χώρας.

Ταυτόχρονα, δεδομένης της απομόνωσης του Τέξας, δεν υπήρχε η δυνατότητα αγοράς ενέργειας από γειτονικές πολιτείες, ενώ ο σχεδιασμός της αγοράς δεν προβλέπει ούτε μηχανισμό εφεδρειών και βασίζεται στις υψηλές τιμές σε αντίστοιχες περιπτώσεις ώστε να έχουν συμφέρον οι παραγωγοί να αυξήσουν τις ποσότητές τους. Στη συγκεκριμένη στιγμή, όμως, οι παραγωγοί δεν μπορούσαν να το πράξουν αυτό διότι οι μονάδες είχαν "παγώσει".

Πως όμως ξεκίνησε η όλη κατάσταση; Μια εβδομάδα πριν από εκείνη την Κυριακή, η εταιρεία ενός αιολικού πάρκου είχε προειδοποιήσει το διαχειριστή ότι η μονάδα μπορεί να κλείσει λόγω του επερχόμενου παγετού.

Την Πέμπτη, ένας έμπορος φυσικού αερίου που αγόραζε καύσιμο για μονάδα ηλεκτροπαραγωγής είδε τις τιμές να ανεβαίνουν γιατί υπήρχαν φόβοι πως η παραγωγή αερίου στην πολιτεία μπορεί να διακοπτόταν. 

Έως το Σάββατο βρισκόταν ήδη εκτός λειτουργίας ένα σεβαστό κομμάτι ηλεκτροπαραγωγής, είτε για λόγους συντήρησης, είτε λόγω του καιρού.

Πρώτα αντιμετώπισαν πρόβλημα τα αιολικά, αλλά επειδή αντιστοιχούν σε ένα μικρό μέρος του συνόλου δεν αντιμετωπίστηκε ως μεγάλο ζήτημα. Στη συνέχεια άρχισε να παρατηρείται πτώση της παραγωγής με αέριο, αλλά σε επίπεδα που θεωρήθηκαν διαχειρίσιμα και υπήρχε ακόμα μπόλικη προσφορά στο σύστημα.

Την Κυριακή η ατμόσφαιρα στην αίθουσα ελέγχου του διαχειριστή έγινε πιο βαριά, καθώς αυξήθηκε ραγδαία η ζήτηση και ξεπέρασε τα ιστορικά υψηλά. Παρόλα αυτά, το δίκτυο λειτουργούσε και οι υπεύθυνοι σκέφτονταν ότι η νύχτα θα περνούσε χωρίς κάποιο ζήτημα.

Στις 11 το βράδυ, όμως, άρχισαν να πέφτουν μονάδες στον πίνακα καθώς όργανα ελέγχου και διάφορα είδη εξοπλισμού στους σταθμούς αυτούς είχαν πλέον παγώσει. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διακοπή σε διάφορες γεωτρήσεις δεν επέτρεψε την τροφοδοσία των μονάδων και σε εκείνο το σημείο οι απώλειες από μονάδες άνθρακα και αέριο ήταν μακράν οι μεγαλύτερες.

Μέσα σε 30 λεπτά, έσβησαν 2,6 γιγαβάτ ισχύος, ικανά να τροφοδοτήσουν μισό εκατομμύριο σπίτια. Η θερμοκρασία έξω ήταν -15 βαθμοί και η ζήτηση ανέβαινε σταθερά. Οι διακοπές στους σταθμούς προκαλούσαν πτώση της συχνότητας έως 0,5hz μέσα σε μισή ώρα και έπειτα η παραγωγή άρχισε να πέφτει μαζικά.

Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, οι αρχές άρχισαν να δίνουν εντολές διακοπών παροχής σε διάφορα σημεία της πολιτείας, πράγμα που επαναλήφθηκε εκείνο το βράδυ. Συνολικά από τις 01:30 ως τις 02:30 απομακρύνθηκαν 10 γιγαβάτ ζήτησης και το αποτέλεσμα ήταν ότι επήλθε μια ισορροπία παραγωγής και ζήτησης.

Όμως, οι περικοπές έγιναν πολύ απότομα και αρκετοί θεωρούν ότι αυτό επιδείνωσε το πρόβλημα, ενώ η συχνότητα συνέχισε να έχει διακυμάνσεις μέχρι το πρωί, απειλώντας να κλείσει ακόμα περισσότερες μονάδες.

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι ότι η παροχή διακόπηκε και στους σταθμούς συμπίεσης των αγωγών φυσικού αερίου, μειώνοντας ακόμα πιο πολύ τις διαθέσιμες ποσότητες για ηλεκτροπαραγωγή. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα και στο κέντρο ελέγχου του διαχειριστή διακόπηκε η παροχή νερού και αναγκάστηκαν να φέρουν φορητές τουαλέτες.

Εν τέλει, ως την Παρασκευή 14 εκατ. άνθρωποι εξακολουθούσαν να μην έχουν ρεύμα σταθερά και η οικονομική ζημιά υπολογίζεται στα 50 δις. δολάρια. Συνολικά οι παραγωγοί αποκόμισαν 44,6 δις. δολάρια σε πωλήσεις, περισσότερα δηλαδή από όλο το 2018, 2019 και 2020.