Την οριστική αποεπένδυση της Repsol από την ελληνική αγορά υδρογονανθράκων σηματοδοτεί η αποχώρηση της ισπανικής εταιρείας από το τελευταίο μπλοκ στο οποίο είχε παρουσία στη χώρα μας, στην περιοχή του Ιονίου. Ο ισπανικός πετρελαϊκός κολοσσός είχε αποχωρήσει τον Ιανουάριο από το χερσαίο μπλοκ της Αιτωλοακαρνανίας, ενώ ακολούθησε τον Μάρτιο η αποεπένδυση από το χερσαίο μπλοκ των Ιωαννίνων. 

Στο μπλοκ του Ιονίου, συνολικής έκτασης 6,671.13 τετρ. χλμ, η Repsol διατηρούσε μερίδιο 50%, ενώ το υπόλοιπο 50% ανήκει στα Ελληνικά Πετρέλαια. Η περιοχή ανήκει στην Απούλια ανθρακική πλατφόρμα και στη νότιο – Αδριατική λεκάνη, ενώ τοπικά περιλαμβάνει τμήματα της λεκάνης του Ιονίου. Έχουν διενεργηθεί τρεις διαφορετικές έρευνες δισδιάστατων σεισμικών ερευνών (1820 χλμ, 270 χλμ και 1300 χλμ αντίστοιχα). Η σύμβαση μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και των παραχωρησιούχων εταιρειών είχε υπογραφεί το 2019 και προέβλεπε ότι μέσα σε διάστημα 3 ετών θα έπρεπε να υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 4,2 εκατ. ευρώ (επανεπεξεργασία σεισμικών δεδομένων μήκους 500 χλμ. και λοιπές γεωφυσικές έρευνες), ενώ η υποχρέωση για διενέργεια γεώτρησης προβλέπεται μετά το 7ο έτος της παραχώρησης. Μετά την αποχώρηση των Ισπανών, το πιθανότερο σενάριο θέλει το μερίδιο της Repsol να περνά στον έλεγχο των ΕΛΠΕ. 

Στρατηγική αποχώρησης

Η στρατηγική αποχώρησης της ισπανικής εταιρείας από την Ελλάδα αποκαλύφθηκε στις αρχές του έτους όταν η Repsol από κοινού με την εταιρεία Energean γνωστοποίησαν στο ελληνικό δημόσιο και στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων την απόφασή τους να επιστρέψουν το μπλοκ της Αιτωλοακαρνανίας. Ακολούθησε τον Μάρτιο η παραχώρηση του μεριδίου της Repsol στην Energean για το μπλοκ των Ιωαννίνων, παρά το γεγονός ότι τα σεισμικά δεδομένα που έχουν συλλεγεί στην εν λόγω περιοχή ήταν θετικά. Στα Ιωάννινα η Repsol είχε μερίδιο 60% καθώς και τη διαχείριση (Operator) που πέρασαν στην Energean.

Αρνητικό μήνυμα

Παρά το γεγονός ότι η πλήρης και οριστική αποχώρηση της Repsol σχετίζεται και με λόγους επιχειρηματικής στρατηγικής της ισπανικής εταιρείας και ουσιαστικά είχε ήδη προεξοφληθεί, εντούτοις δεν παύει να στέλνει ένα ακόμη μήνυμα σκεπτικισμού γύρω από τις έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας, οι οποίες βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η πράσινη μετάβαση βρίσκεται στο επίκεντρο της εθνικής αλλά και της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής, είναι σαφές ότι οι έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα και για την Ελλάδα. Ιδίως μάλιστα, όταν η ελληνική αγορά είναι μια περιοχή, με εξαιρετικά περιορισμένη υφιστάμενη παραγωγή, όπου το ρίσκο της έρευνας είναι ακόμη μεγαλύτερο για τον επενδυτή. 

Επιπλέον, μετά την κρίση της πανδημίας και τη σημαντική υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, ο πετρελαϊκός κλάδος περιόρισε σημαντικά τις επενδυτικές του δαπάνες με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της έρευνας και παραγωγής (E&P). Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες (Rystad) οι επενδυτικές δαπάνες για απόκτηση νέων πεδίων από μεγάλες πετρελαϊκές βρέθηκαν σε χαμηλό πενταετίας το 2020, ενώ αναμένεται να συρρικνωθούν περαιτέρω το 2021. 

Είναι χαρακτηριστικό, τέλος, ότι η ισπανική Repsol, η οποία αποφάσισε να αποεπενδύσει από τη χώρα μας ανακοίνωσε πως βάσει του νέου επιχειρησιακού της πλάνου σχεδιάζει να περιορίσει την παρουσία της σε μόλις 14 αγορές από 34 στις οποίες είναι παρούσα. Η ισπανική εταιρεία έχει δηλώσει ότι θα μειώσει τις ετήσιες επενδύσεις της στο upstream (έρευνα και παραγωγή πετρελαίου) από 2,4 δισ. ευρώ το 2019 σε 1,6 δισ. ευρώ ετησίως το 2025.