ύρια οδός για μείωση των τιμών ηλεκτρισμού στην Κύπρο είναι η ψήφιση του νομοσχεδίου που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων για πλήρες άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού, ανέφερε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας (ΥΕΕΒ) Νατάσα Πηλείδου, η οποία παρέστη την Τρίτη στην ολοήμερη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας για το θέμα.  Σημείωσε παράλληλα ότι στόχος είναι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.

«Η κύρια οδός για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, δεδομένων των σημαντικών αυξήσεων που καταγράφονται στην τιμή του ηλεκτρισμού στη χώρα μας, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι η ψήφιση του νομοσχεδίου που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων για πλήρες άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού», δήλωσε η Υπουργός Ενέργειας μιλώντας στους δημοσιογράφους.

Στη συνεδρία έγινε  κατ’ άρθρον συζήτηση των νομοσχεδίων για «Ρύθμιση της Αγοράς Ηλεκτρισμού», «Ρύθμιση της Αγοράς Φυσικού Αερίου» και «Σύσταση και Λειτουργία της ΡΑΕΚ».

Αναφερόμενη στα νομοσχέδια η κ. Πηλείδου τόνισε ότι συγκεκριμένα το νομοσχέδιο για τον ηλεκτρισμό, όπως και τα άλλα δύο, βασίζονται σε εκτεταμένες διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ως εκ τούτου, είπε, «περιλαμβάνει λύσεις στα θέματα που αφορούν στην αποτελεσματική και απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς, οι οποίες συγκεράζουν τις διάφορες απόψεις, ενώ, παράλληλα, εξασφαλίζουν την εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο».

Σύμφωνα με την Υπουργό Ενέργειας, η μεταβατική ρύθμιση που εφαρμόζεται στην αγορά ηλεκτρισμού από 1η Ιανουαρίου 2021, βάσει της οποίας δύο επιπρόσθετοι προμηθευτές, πέραν της ΑΗΚ, αξιοποιούν ήδη πλήρως τη δυναμικότητά τους, καταδεικνύει το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει από καταναλωτές για τη σύναψη διμερών συμβολαίων. Ενδιαφέρον, πρόσθεσε, «υπάρχει και από πλευράς επιχειρήσεων που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον τομέα της παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, με το πλήρες άνοιγμα της αγοράς να προσφέρει ευκαιρίες σε όλους μας ως καταναλωτές, καθώς και για περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Κύπρου».

Όπως σημείωσε η κ. Πηλείδου, αυτή η προσπάθεια αποτελεί μέρος μιας πολυσχιδούς στρατηγικής στην οποία εστιάζει το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και τη συγκράτηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος προς όφελος των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας.

Η κ. Πηλείδου αναφέρθηκε στην ευρύτερη ενεργειακή στρατηγική του Υπουργείου στο πλαίσιο αυτό.  Όπως είπε αυτή  περιλαμβάνει την έλευση του φυσικού αερίου, για την οποία όπως είπε θα χρειαστεί η συμβολή της Βουλής για ψήφιση του νομοσχεδίου για μετατροπή της ΔΕΦΑ σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Ακόμα, όπως ανέφερε, την προώθηση της τεχνολογίας αποθήκευσης ενέργειας που θα βοηθήσει τις ΑΠΕ να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις τις συμβατικές τεχνολογίες, ενώ ανέφερε ότι το πλαίσιο του σχεδίου κινήτρων έχει ήδη ετοιμαστεί από το ΥΕΕΒ και τη ΡΑΕΚ και αυτή την εβδομάδα θα συζητηθεί με τον Έφορο Κρατικών Ενισχύσεων. Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για προώθηση της τεχνολογίας αποθήκευσης ανέρχεται στα €40 εκατ. και ενδέχεται να αυξηθεί.

Είπε επίσης ότι  μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διενεργήθηκε από το ΥΕΕΒ, η οποία βρίσκεται στο στάδιο της διαβούλευσης, θα καθορίζει με σαφήνεια τις περιοχές χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ και θα συνεισφέρει στη μεγαλύτερη διείσδυσή τους.

Αναφέρθηκε ακόμα στα κονδύλια που έχει εξασφαλίσει το ΥΕΕΒ από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα Διαρθρωτικά Ταμεία, τα οποία ξεπερνούν τα €500 εκατ. την επόμενη επταετία. Από αυτά τα €334 αφορούν τον πράσινο ενεργειακό μετασχηματισμό. Μόνο το 2021, από τον Φεβρουάριο μέχρι σήμερα, προκηρύχθηκαν από το ΥΕΕΒ σχέδια χορηγιών πέραν των €127 εκατ., εκ των οποίων €45 εκατ. για ενθάρρυνση της πράσινης ενέργειας. Το 2022 θα προκηρυχθούν σχέδια €80 εκατ. για ενεργειακή αναβάθμιση επιχειρήσεων, κατοικιών και κτηρίων του δημοσίου.

Σημείωσε ακόμα στην προώθηση του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος EuroAsia Interconnector, καθώς του EuroAfrica Interconnector, που θα συμβάλουν στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και θα συνεισφέρουν στη δημιουργία ανταγωνισμού στην αγορά.

Αναφέρθηκε ακόμα στην εγκατάσταση 400.000 έξυπνων μετρητών από τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής την περίοδο 2022-2025, στη δημιουργία πλαισίου για Ανανεώσιμες Ενεργειακές Κοινότητες – προώθηση μικροδικτύων, στην προώθηση του net metering και net billing, ώστε μέχρι το 2030 τα εγκαταστημένα συστήματα να τριπλασιαστούν και να ξεπεράσουν τα 300 MW και στη προώθηση ψηφιακής πλατφόρμας για διευκόλυνση επενδυτών, γρήγορη αδειοδότηση και υλοποίηση έργων ΑΠΕ.

Μέχρι το τέλος του χρόνου η ψήφιση του νομοσχεδίου

Η κ. Πηλείδου ανέφερε ότι μέχρι στιγμής υπήρξε πολύ καλή πρόοδος στην κατ’ άρθρο συζήτηση για το νομοσχέδια για άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, κάτι που όπως είπε έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό, ενώ εξέφρασε την ελπίδα ότι μέχρι το τέλος του χρόνου η Βουλή θα εγκρίνει το νομοσχέδιο.

Πρόσθεσε ότι παράλληλα ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) προχωρεί με πολύ γρήγορους ρυθμούς στην υλοποίηση του πρακτικού κομματιού με την ανάπτυξη του λογισμικού που θα επιτρέψει το άνοιγμα της αγοράς. Είπε ότι σύμφωνα με την τελευταία πληροφόρηση που είχαν το λογισμικό αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο ή αρχές του δευτέρου τριμήνου του 2022 και μετά όπως είπε, θα υπάρξει μια περίοδος δοκιμασίας (testing) ώστε να μην υπάρξουν φαινόμενα που υπήρξαν σε άλλες χώρες όπου δεν έγινε προσεκτικά το άνοιγμα και υπήρξε και αρνητικός αντίκτυπος.

Ερωτηθείσα για την καθυστέρηση που υπήρξε από το ΔΣΜΚ στο θέμα, ανέφερε ότι έχει επισπευσθεί πάρα πολύ η διαδικασία και μέσα στον τελευταίο χρόνο υπήρξε σημαντική πρόοδος από τον ΔΣΜΚ, ο οποίος έχει ανακτήσει αρκετό από το χρόνο από τις καθυστερήσεις που υπήρξαν στο παρελθόν.

«Ευελπιστούμε ότι του χρόνου τέτοιο καιρό ήδη θα έχουν μια πλήρως ανοικτή αγορά η οποία θα μπορεί να δεχτεί νέους προμηθευτές όχι μόνο όσους έχουν ενταχθεί ή θα ενταχθούν μέχρι τότε στη μεταβατική αγορά, αλλά και καινούριους, δεδομένου ότι θα υπάρχει και η έλευση του φυσικού αερίου η οποία θα βοηθήσει περισσότερους προμηθευτές να ενταχθούν», είπε.

Αύξηση τιμών ηλεκτρισμού

Σε ερώτηση για την αύξηση 38% στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος τον Αύγουστο, η κ. Πηλείδου είπε ότι το 38% αντικατοπτρίζει και την κατάργηση της έκπτωσης 10% που έγινε πέρυσι μετά από παρέμβαση της ΡΑΕΚ λόγω κορωνοϊού.

Ωστόσο η Υπουργός ανέφερε ότι συμμερίζονται το πρόβλημα αυτό και είναι σίγουρα πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστούν αυτές ο αυξήσεις με τρόπο ορθολογικό.

«Στόχος είναι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού αλλά παράλληλα θα έχει και πολλαπλά οφέλη, όπως η δημιουργία μιας οικονομίας που να μπορεί να ανταγωνιστεί διεθνώς, με δημιουργία θέσεων εργασίας και όλα τα πολλαπλάσια οφέλη», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι είναι ένας περίπλοκος σχεδιασμός που χρειάζεται σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνο, ωστόσο, όπως εξέφρασε την πεποίθηση ότι με τον σωστό προγραμματισμό και επιμονή μπορούν να υλοποιηθούν.

Ερωτηθείσα για το πότε οι καταναλωτές αναμένεται να δουν τα οφέλη από την απεξάρτηση από το μαζούτ στους λογαριασμούς τους, ανέφερε ότι αυτό είναι δύσκολο να προβλεφθεί αφού εξαρτάται και από την τιμή του φυσικού αερίου που θα παρέχεται από τη ΔΕΦΑ επί ίσοις όροις σε όλους τους προμηθευτές, τα επίπεδα χρήσης του φυσικού αερίου, τις τιμές του μαζούτ που θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται σε κάποιο βαθμό αλλά και την διείσδυσή των ΑΠΕ. Πρόσθεσε ότι χώρες που χρησιμοποιούν πολύ ψηλό ποσοστό ΑΠΕ έχουν ακόμα πιο ακριβό ηλεκτρισμό.

Είπε επίσης ότι αν υπάρξει ανάγκη να γίνει και άλλος μειοδοτικός διαγωνισμός για ΑΠΕ παράλληλα με το άνοιγμα της αγοράς, τότε θα το κάνουν για να βοηθήσουν την κατάσταση.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση η κ. Πηλείδου εξέφρασε την άποψη ότι οι επόμενοι λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος θα είναι μειωμένοι, χωρίς ωστόσο, όπως είπε να είναι απόλυτη.

Εξάλλου σε γραπτή ανακοίνωσή του ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακουμή ανέφερε ότι κατά τη συνεδρία, στο νομοσχέδιο αγοράς ηλεκτρισμού, μεταξύ άλλων, σημαντικά σημεία που τέθηκαν είναι: το  πλαίσιο κατασκευής και λειτουργίας συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, ο περαιτέρω διάφανος τρόπος έκδοσης των όρων σύνδεσης από τους Διαχειριστές και η  ανεξαρτησία του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), κάτι που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια, διασφαλίζοντας παράλληλα, το θέμα των εργαζομένων που αφορά κυρίως το σημερινό προσωπικό της ΑΗΚ.

Παράλληλα για τον Νόμο της ΡΑΕΚ, ανέφερε ότι ο ανεξάρτητος θεσμός της ΡΑΕΚ, θα πρέπει συνεχίσει να είναι πραγματικά ανεξάρτητος τόσο διοικητικά, αδειοδοτικά και οικονομικά, με δράσεις και ενέργειες στην κοινωνία που θα βοηθούν την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ και τον πραγματικό ανταγωνισμό στον ηλεκτρισμό που όλοι προσδοκούμε με στόχο τη μείωση του ηλεκτρισμού σε όλους εμάς τους καταναλωτές.

Οι υπόλοιποι εποπτικοί θεσμοί, προσθέτει, κυρίως όπως η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού (ΕΠΑ) θα πρέπει στα πλαίσια του δικαίου του ανταγωνισμού να έχει δικαίωμα να παρεμβαίνει όποτε κρίνει ορθό με βάση τη νομοθεσία, για να μην υπάρχει δεσπόζουσα θέση και κατάχρηση αυτής με αποτέλεσμα μονοπωλιακές καταστάσεις να λειτουργούν εις βάρος του απλού πολίτη και του αναγκαίου αγαθού που ονομάζεται ηλεκτρισμός.

Εξάλλου, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα σε δηλώσεις του στη Βουλή, έθιξε το θέμα στην αισχροκέρδιας στις τιμές των καυσίμων στην Κύπρο και είπε ότι σήμερα η τιμή του πετρελαίου διεθνώς είναι στα 71 δολάρια το βαρέλι και η τιμή της αμόλυβδης στην Κύπρο φτάνει μέχρι και το  €1,35 το λίτρο και μάλιστα μετά από μείωση του φόρου κατανάλωσης κατά 5 σεντ. Πρόσθεσε ότι στη σημερινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας η κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ ζήτησε από τον Πρόεδρό της όπως συζητηθεί άμεσα το θέμα από την Επιτροπή.